روایاتی که نا برابری دیه را با دلالت مطابقی اثبات می کنند، پنج حدیث می باشند که سه حدیث آن ذکر می گردد:
 

۱) محمد بن یعقوب. عن علی بن ابراهیم . عن محمد بن عیسی. عن یونس عن عبدالله بن مسکان، عن ابی عبد الله (علیه السلام) فی حدیث …. قال: دیه المراه نصف دیه الرجل.

 

 

 

امام صادق(علیه السلام) در روایتی فرمود: دیه زن نصف دیه مرد است .

 

این روایت گرچه از جهت دلالت تمام است و هیچ خدشه ای در آن راه ندارد . ولی از جهت سند، با مشکل مواجه است. زیرا از یک سو در سند این حدیث محمد بن عیسی از یونس نقل روایت می کندو محمد بن الحسن الولید روایات او را آنگاه  که به تنهایی ناقل باشد- مردود شمرده است . از سوی دیگر وثاقت محمد بن عیسی بن عبید محل خلاف و تردید است. چرا که شیخ طوسی، سید بن طاوس«شهید ثانی» محقق و گروهی دیگر وی را تضعیف کرده اند و نجاشی او را توثیق کرده است و سپس از تعارض جرح و تعدیل اقوی ترک عمل به این روایت است .

 

۲)محمد بی یعقوب ، عن علی بن ابراهیم . عن محمد بن عیسی. عن یونس او غیره، عن ابن مسکان، عن ابی عبد الله (علیه السلام) قال : « دیه الجنبین خمسه اجراء: خمس للنصفه عشرون دینارا وللعلقه خمسان اربعون دیناراً و للمضغه ثلاثه اخماس ستون دینارا وللعظم اربعه اخماس ثمانون دینارا و اذا تم الجنبین کانت له مائه دینارا فاذا انشی فیه الروح فدیته الف دینارا و عشره الاف درهم ان کان ذکرا و ان کان انثی فخمسمائه دینار و ان قتلت المراه و هی حبلی فلم یدر اذکرا کان ولدها ام انثی فدیه الولد نصف دیه الذکر و نصف دیه الانثی ودیتها کاملهً »

 

امام صادق (علیه السلام) : دیه جنین دارای پنج مرحله است. یک پنجم برای هنگامی که نطفه بسته شود: یعنی بیست دینار. دو پنجم برای هنگامی که تبدیل به خون بسته شود یعنی چهل دینار. سه پنجم برای هنگامی که تبدیل به گوشت جویده شود یعنی شصت دینار. چهار پنجم برای هنگامی که استخوان روید : یعنی هشتاد دینار و وقتی جنین کامل شد دیه آن یکصد دینار است. و اگر روح در آن دمیده شود و مذکر باشد دیه آن هزار دینار یا ده هزار درهم است و اگر مونث باشد دیه آن پانصد دینار خواهد بود و اگر زن بار داری کشته شود و دانسته نشود که فرزندش پسر است یا دختر دیه فرزند نصف دیه پسر و نصف دیه دختر در نظر گرفته و دیه زن کامل است. این روایت سند آن مانند روایت نخست با مشکل مواجه است زیرا در این سند نیز محمد بن عیسی از یونس نقل می کند و ایراد های پیش گرفته در این نیز می آید. علاوه بر آن احتمال ارسال سند نیز می رود. زیرا محمد بن عیسی از یونس یا دیگری که نامش نا معلوم نشده – نقل روایت کرده است محمد بن عیسی از یونس او غیره.

 

 

 

 

 

 

 

 

۳)وبالاسناد. عن ابن محبوب ، عن ابن ایوب ، عن  الحلبی و ابی عبیده عن ابی عبدالله(علیه السلام) قال: « قتل عن رجل قتل امراه خطا وهی علی رأس الولد تمخض،قال : علیه الدیه خمسه آلاف درهم و علیه الذی فی بطنها غره وصیف او وصیفه او اربعون دیناراً »

 

« از امام صادق(علیه السلام) در مورد مردی سؤال شد که زنی را به اشتباه بکشد و او در حال زایمان باشد. امام صادق(علیه السلام) فرمود: پنج هزار درهم بعنوان دیه زن بر مرد است و برای فرزند یک برده مرد یا زن و یا چهل دینار دیه تعلق می گیرد. »

 

این روایات از دو جهت مشکل دارد . جهت اول اینکه سخن امام پاسخ به سوالی درباره مورد خاصی است. یعنی آنگاه که زنی حامله به هنگام وضع حمل به قتل رسد بنابراین احتمال دارد قضیه شخصیه باشدکه در خارج اتفاق افتاده وامام حکم آنرا بیان فرموده اند. و هیچگاه نمی توان براساس قضایای شخصیه و جزئیه استدلال کرد. و اگر قضیه شخصیه هم نباشد به مورد سوال اختصاص می یابد و آنرا نمی توان به همه موارد دیه زنان تعمیم داد. جهت دوم اینکه دیه جنینی که خلقتش کامل شد دیه انسان کامل است و اگر جنین به این حد نرسیده باشد دیه اش یکصد دینار کمتر است . بنا براین تخییر میان یک  برده مرد یا زن و چهل دینار در دیه جنین مخالف فتوای اصحاب بوده و مورد اعراض آنهاست. و با سقوط حجیت این بخش از حدیث قسمت نخست آن نیز از حجیت می افتد. چراکه دو حتم مستقل نیست تا بتوان مدعی تبعیض در حجیت شد .

 

قسمت دوم : دلالت التزامی بر این نا برابری گواهی می دهند:

 

مضمون این روایات چنین است که اگر مرد آزاده ای در برابر زن آزاده ای قصاص شده  و به قتل رسد . باید نیمی از دیه به خانواده مرد مقتول پرداخت گردد. معنای این سخن چنین است که دیه زن نصف دیه مرد است و گرنه وجهی برای پرداخت نیمی از دیه وجود ندارد . تعداد این روایت ها در کتب معتبر حدیثی به پانزده روایت می رسد و از این میان ، نزدیک به ده حدیث  آن دارای سند معتبر است. برخی از این روایات عبارتند از: ۱)محمد بن یعقوب عن محمد بن یحیی ، عن احمد بن محمد و عن علی بن ابراهیم ، عن ابیه جمیعاً عن ابن محبوب ، عن عبدالله بن سنان قال: سمعت ابا عبدالله(علیه السلام) درباره مردی که همسرش را به عمد بکشد فرمود : اگر خانواده زن بخواهد مرد را بکشد می توانند و باید به خانواده مرد نصف دیه را بپردازند و اگر بخواهند می توانند نصف دیه را یعنی پنج هزار درهم از خانواده مرد بگیرند. و از کشتن وی صرف نظر نمایند.

 

۲)و « عن علی بن ابراهیم ، عن محمد بن عیسی، عن یونس،عن عبدالله بن مسکان عن ابی عبدالله(علیه السلام)قال: اذا قتلت المراه رجلا قتلت به و اذا قتل الرجل المراه فان اراد و القوداد وافضل دیه الرجل(علی دیه المراه) و اقادوه بها. و ان لم یفعلو قبلوا الدیه. دیه المراه کامله. و دیه المراه نصف دیه الرجل»

 

امام صادق (علیه السلام)فرمود : هرگاه زنی مردی را بکشد در مقابل کشتن او قصاص   می گردد و اگر مردی زنی را بکشد چنانچه بخواهند قصاص کنند باید نیمی از دیه مرد را به خانواده اش بپردازند و مرد را قصاص کنند و اگر از کشتن صرف نظر کنند . دیه کامل زن را دریافت کنند و دیه زن نصف دیه مرد است .

 

 

« و عنه، عن ابیه ، عن ابن ابی عمید. عن عماد. عن الحبی، عن ابی عبدالله(علیه السلام) قال: فی الرجل یقتل المراه متعمدا فاراد اهل المراه ان یقتلوه، قال: ذاک لهم اذا ادوا الی اهله نصف الدیه و ان قبلو الدیه فلهم نصف دیه الرجل و ان قتلت المراه الرجل قتلت به، لیس لهم الانفس. »
 

امام صادق(علیه السلام) در باره مردی که زنی را به عمد بکشد فرمود: اگر خانواده زن بخواهند می توانند مرد را بکشند و این حق را دارند . لیکن نیمی از دیه را باید به خانواده مرد بپردازند و اگر از کشتن صرف نظر کنند دیه زن را که نصف دیه مرد است بپذیرند و اگر زنی مردی را بکشد قصاص می شود و خانواده مرد حقی دیگر ندارند .

 

این دو دلیل در فصل دوم، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد ادعای ما این است که ادله ای که بر اصل تشریع دیه دلالت دارند. و نیز اصول و قواعد کلی اسلامی، بر برابری دیه زن و مرد مسلمان و غیر مسلمان دلالت می کنند، که در این فصل، به بررسی این دو دلیل می پردازیم:
 

 

 

 

 

 

 

 

 

بخش اول :« روایات تشریع دیه »

 

قرآن کریم در یک آیه بر اصل تشریع دیه دلالت دارد  ولی نسبت به مقدار آن ساکت است.  « و ما کان لمومن ان یقتل مومنا الا خطً و من قتل مومناً خطً متحریر رقبه مومنه و دیه مسلمه الی اهلهی الی ان یصد قوا فان کان من قوم عدولکم و هم مومن فتحریر رقبه مومنه وان کان من قومم بینکم و بینهم  میثق فدیه مسلمه الی اهلهن و تحریر رقبه مومنه فمن لم یجد فصیام شهرین متتابعین توبه من الله و کان الله علیماً حکیماً »

 

« و هیچ مومنی را نسزد که مومنی را – جز به اشتباه- بکشد . و هر کس مومنی را به اشتباه کشت. باید بنده مومنی را آزاد و به خانواده او خون بها پرداخت کند: مگر اینکه آنها گذشت کنند و اگر(مقتول) از گروهی است که دشمنان شمایند و (خود) وی مومن است، قاتل باید بنده مومنی را آزاد کند و پرداخت خون بهاء به خانواده او لازم نیست(و اگر) مقتول (از گروهی است که میان شما و میان آنان پیمانی است . باید به خانواده وی خون بهاء پرداخت نماید و بنده مومنی را آزاد کند، و هر کس (بنده ) نیافت ، باید دو ماه پیا پی – به عنوان توبه ای از جانب خدا- روزه بدارد، و خدا همواره دانای سنجیده کار است. »

 

این آیه گرچه از بیان مقدار دیه ساکت است. ولی هیچ گونه تفاوتی میان قتل انسان مومن و کسی که خونش احترام دارد نمی گذارد.

 

صاحب تفسیر المنار می گوید: در این آیه نه میزان دیه تعیین شده و نه تفاوت بین زن و مرد از لحاظ مقدار دیه ذکر شده است. البته لفظ به کار رفته در مورد مقتول به صورت مذکر«و من قتل مومنا» بطور مطلق و نکره آمده است و در اینگونه خطابات اگر لفظ مذکر هم بکار رفته باشد منظور فقط جنس مذکر نیست و مذکر و مونث را شامل می شود مگر اینکه تعریفه خاصی دلالت بر این اختصاص نماید و

 

با توجه به آن معیین گردد که خطاب به مرد اختصاص دارد و نیز ظاهر آیه دلالت بر این دارد که آن مقدار دیه که خانواده مقتول را راضی کند کافی است .

 

بخش دوم: « روایات بیان و مقدار دیه»

 

روایاتی که در مقدار آن می باشد، بر برابری در مقدار دیه زن و مرد مسلمان و غیر مسلمان دلالت روشن دارند و در آنها تبعیض و تفاوتی دیده نمی شود این روایات را شیخ  حر آملی در ابتدای کتاب الدیات از کتاب وسائل اشیعه آورده است و تعداد این روایات چهارده  حدیث است و در میان آنها روایات معتبر نیز بسیار است. برخی از این روایات از این قرار می باشند:

 

 

محمد بن یعقوب، عن علی بن ابراهیم، عن ابیه و عن محمدبن یحیی ، عن احمد بن محمد جمیعاً عن ابن محبوب ، عن عبد الرحمن بن الحجاج قال سمعت ابن ابی لیلی یقول « کانت الدیه فی الجاهلیه مئهً من الابل فاقرها رسول الله(صلی الله علیه و آله) ثم انه فرض علی اهل البقر مئتی بقره و فرض علی اهل الشاه الف شاه ثنیه و علی اهل الدهب الف دینار، وعلی اهل الورق عشره الاف درهم و علی اهل الیمین الحلل مئتی حله» ؛ عبد الرحمن بن حجاج می گوید : شنیدم که این ابی لیلی می گفت: دیه در دوران جاهلیت یکصد شتر بود رسول خدا(صلی الله علیه و آله) همان را امضاء کرد. سپس بر گاو داران ،دویست گاو، بر گوسفند داران، یکصد گوسفند و بر صاحبان طلا، هزار دینار و بر صاحبان درهم ده هزار درهم و بر مردمان یمن دویست حله(قطعه پارچه) مقرر کرد.
 

محمد بن علی بن الحسین باسناده عن حماد بن عمرو و انس بن محمد عن ابیه عن جعفر بن محمد، عن آبائه فی وصیه النبی(صلی الله علیه و آله) لعلی(ع) قال: یا علی : ان عبد المطلب سن فی الجاهلیه فمن سنن اجرا ها الله له فی الاسلام الی ان قال: و سن فی القتل مئهً من الابل فاجری الله ذلک فی السلام» این روایت صحیحه است و مشایخ ثلاثه آن را نقل کرده اند.
 

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) در سفارش خود به امام علی (ع) فرمود: ای علی، براستی که عبدالمطلب برای قتل ، یکصد شتر مقرر کرد و خداوند هم همان را دردوران اسلام جاری ساخت. (اصول و قواعد کلی اسلامی)

 

علاوه بر این روایات- که بر برابری دیه دلالت دارند- می توان آیات و روایاتی را نیز که بر برابری انسان ها در شخصیت و استعداد و دیگر ویژگیهای انسانی دلالت دارند- گواه و شاهد گرفت. به تعبیر دیگر می توان گفت که اصول و قواعد اولیه اسلامی نیز بر برابری دلالت می نمایند. برخی از آیات و روایات بدین شرح اند.

 

قرآن کریم همه آدمیان را فرزندان آدم وحوا می داند. و میان آنان در مبداء آفرینش و استعدادهای انسانی،فرقی نمی گذارد :

 

 

 

 

 

 

 

« یا ایها الناس اتقوا ربکم الذی خلفکم من نفس وحده وخلق منها زوجها وبث منهی رجالا کثیرا و نساء و اتقوا الله  الذی ساء لون به»

 

« ای مردم از پروردگارتان- که شما را از (نفس واحدی) آفرید و جفتش را نیز از او آفرید و از آن دو مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد- پروا دارید. و از خدایی که به نام او از همدیگر در خواست می کنید پروا نمایید.» و در آیه ای دیگر ، مایه برتری آدمیان را تقوا بر می شمارد :

 

« یا ایها الناس انا خلفنکم من ذکر وانثی و جعلنکم شعو با و قبالل تحهارفوا ان اکرمکم عند الله اتفلکم»

 

«ای مردم ما شما را از مرد وزن آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانید یم تا با یکدیگر شناسایی متقابل حاصل کنید. و حقیقت ارجمند ترین شما نزد خدا           پرهیزگار ترین شماست» و نیز می توان به این روایت ها اشاره کرد:

 

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود:

 

« ایها الناس! ان ربکم واحد. و ان اباکم واحد، کلکم لادم ، و آدم من تراب ، ان اکرمکم عند الله اتقا کم و لیس لعربی علی عجمی فضل الا بالتقوا »

 

« ای مردم براستی که پروردگارتان یکی است پدرتان یکی است همه شما فرزند آدم هستید و آدم از خاک است . به راستی که ارجمند ترین شما، نزد خداوند، پرهیزگار ترین شماست. هیچ عربی را بر غیر عرب برتری نیست جز به پرهیزگار ی.»

 

رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: « الناس سواء کاسان المشط»

 

 

 

 

 

 

حرمت استفاده از ماهواره نیز در همین حد است. یعنی در اصل ماهواره حرمتی نیست. اما، این وسیله (در مصرف عمومی و نه تخصصی)، بیش از آن که عامل اطلاع‌رسانی باشد، عامل ترویج فساد و فحشا است و هیچ امکانی برای کنترل شخصی یا حکومتی استفاده از آن وجود ندارد. تمامی حملات تبلیغاتی، سایبری و ضد فرهنگی شیوع فساد و فحشا و تغییر فرهنگ نیز از همین طریق است. به خاطر همین بعضی از مراجع بزرگوار تقلید حرمت استفاده از ماهواره را مشروط به استفاده‌های غیرمشروع از آن کرده‌اند. گفتنی است مطابق با ماده یک قانون «ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت ماهواره» مصوبه ۲۰ بهمن ماه سال ‪  مجلس شورای اسلامی، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع است.

 

 

 

 

 

‌۲-۲ قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره و ‌آیین‌نامه اجرایی

 

از سال ۷۳ تاکنون قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره تغییری نکرده است. این قانون دارای ۱۱ ماده است و آیین‌نامه اجرایی آن هم در ۱۴ ماده تصویب شده است. به موجب ماده ۹ قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره استفاده‌کنندگانِ ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال به مجازات نقدی از یک میلیون تا سه میلیون ریال‌ محکوم می‌شوند.

 

ضمن اینکه حمل، نگهداری، نصب و تعمیر تجهیزات دریافت از ماهواره ممنوع و کسانی که چنین عملی انجام می‌دهند به مجازات نقدی از یک تا پنج میلیون ریال محکوم‌ می‌شوند. همچنین به موجب ماده ۸ این قانون، واردکنندگان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال،‌ ده تا یکصد میلیون ریال مجازات می‌شوند.

 

در ابتدای اجرایی شدن این قانون یعنی ۱۹سال پیش، ماهواره کم‌کم وارد خانه‌های ایرانی شده بود، اما در حال حاضر همه چیز تغییر کرده است. دنیای ارتباطات و استفاده از این تکنولوژی به قدری با زندگی روزانه مردم عجین شده که این نوع قانونگذاری توسط بسیاری از منتقدان مورد قبول واقع نشده و براین باورند که باید راه حل اساسی‌تری پیدا شود.[۱]

 

 

 

 

 

 

۲-۲-۱قانون ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره
 

‌ماده ۱ – به موجب این قانون ورود، توزیع و استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع می‌باشد.

 

‌ماده ۲ – وزارت کشور موظف است با بهره گرفتن از نیروهای انتظامی و یا نیروی مقاومت بسیج در اسرع وقت نسبت به جمع‌آوری تجهیزات دریافت‌از ماهواره اقدام نماید.

 

‌تبصره – مهلت جمع‌آوری تجهیزات موجود دریافت از ماهواره از تاریخ تصویب این قانون یک ماه می‌باشد. بعد از انقضای مهلت مذکور‌استفاده‌کنندگان به مجازات‌های تصریح شده در این قانون محکوم خواهند شد.
‌ماده ۳ – وزارت کشور موظف است با هماهنگی وزارت اطلاعات با وسایل ممکن نسبت به جلوگیری از ورود و توزیع تجهیزاتی که صرفاً برای‌دریافت از ماهواره مورد استفاده قرار می‌گیرد اقدام نماید و ضمن توقیف وسایل فوق عاملین آن را با وسائل توقیفی به مراجع صالحه قضائی معرفی‌نماید. نحوه هماهنگی در آیین‌نامه اجرایی مشخص خواهد شد.

 

‌تبصره – کلیه کالاهای ضبط و مصادره شده موضوع این قانون جهت توسعه پوشش رادیو و تلویزیونی کشور در اختیار سازمان صدا و سیمای‌جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد.

 

‌ماده ۴ – کلیه دستگاه‌های فرهنگی کشور موظفند اثرات مخرب استفاده از برنامه‌های منحرف‌کننده را در جامعه تبیین نمایند.[۲]

 

‌ماده ۵ – سازمان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (‌مؤسسه رسانه‌های تصویری) می‌توانند نسبت به ضبط و پخش آن دسته از‌برنامه‌های ماهواره که مغایر با ارزش‌های و مبانی فرهنگ اسلامی و ملی نباشد اقدام نمایند.
‌ماده ۶ – دستگاه‌های صدا و سیما، پست و تلگراف و تلفن و سازمان‌های وابسته از شمول این قانون مستثنی می‌باشند.
‌تبصره – صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به منظور واردات فرستنده‌ها، تجهیزات تولید و پخش و لوازم یدکی متعلق به آنها مواد اولیه تولید‌فیلم و سریال از اخذ مجوز ورود و گواهی عدم ساخت وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی نظیر وزارتخانه‌های پست و تلگراف و تلفن، صنایع و‌بازرگانی و گواهی سازمان انرژی اتمی و ثبت سفارش وزارت بازرگانی معاف می‌باشد.

 

‌ماده ۷ – دستگاه‌ها و سازمان‌هایی که برای انجام وظایف قانونی خویش لازم است از تجهیزات دریافت از ماهواره استفاده نمایند باید مجوز لازم را‌از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با هماهنگی وزارتخانه‌های اطلاعات و پست و تلگراف و تلفن کسب نمایند.

 

‌ماده ۸ – واردکنندگان، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مکشوفه توسط دادگاه‌ها به‌مجازات ده تا یکصد میلیون ریال محکوم می‌گردند.

 

‌ماده ۹ – استفاده‌کنندگان از تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مکشوفه به مجازات نقدی از یک میلیون تا سه میلیون ریال‌محکوم می‌گردند.

 

‌الف – حمل ، نگهداری، نصب و تعمیر تجهیزات دریافت از ماهواره ممنوع و مرتکبین به مجازات نقدی از یک تا پنج میلیون ریال محکوم‌می‌گردند.

 

ب – وجوه دریافتی بابت مجازات مواد ۸ و ۹ این قانون به خزانه واریز و صد درصد (۱۰۰%) آن جهت تأمین هزینه‌های اجرای این قانون و مقابله‌با تهاجم فرهنگی در اختیار وزارتخانه‌های کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار داده می‌شود تا در‌حدود اعتبارات مصوب بودجه سالانه کل کشور به مصرف برسد.

 

 

 

 

 

 

 

‌ماده ۱۰ – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارت پست و تلگراف و تلفن و سازمان‌های ذیربط موظفند با بهره گرفتن از اهرم‌های حقوقی و‌بین‌المللی در جهت حراست از مرزهای فرهنگی کشور و حفظ کیان خانواده علیه برنامه‌های مخرب و مبتذل ماهواره اقدام لازم را انجام دهند.

 

‌تبصره – نشر آگهی‌های تبلیغاتی از طرق مختلف توسط مطبوعات، صدا و سیما یا تبلیغات شهری که متضمن جواز استفاده از برنامه‌های ماهواره‌می‌باشد ممنوع است.

 

‌ماده ۱۱ – دولت موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ تصویب این قانون آیین‌نامه اجرایی آن را تهیه و تصویب نماید.[۳]

 

‌قانون فوق مشتمل بر یازده ماده و چهار تبصره در جلسه روز یکشنبه بیست و سوم بهمن ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ ۱۳۷۳٫۱۱٫۲۶ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

 

 

 

۲-۲-۲آیین‌نامه اجرایی قانون “‌ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره”
 

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۴٫۱٫۹ به استناد ماده (۱۱) قانون “‌ممنوعیت بکارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره” – مصوب ۱۳۷۳٫۱۱٫۲۳ – آیین‌نامه‌اجرایی قانون مذکور را به شرح زیر تصویب نمود:

 

ماده ۱ – مجوز استفاده از تجهیزات دریافت از ماهواره توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نظرخواهی از وزارتخانه‌های پست و تلگراف و تلفن (‌برای‌صلاحیت‌های فنی) و اطلاعات موظفند حداکثر ظرف پانزده روز از زمان تقاضا، نسبت به درخواست‌های واصل شده اعلام نظر نمایند پس از پایان مهلت تعیین‌شده در صورت عدم اعلام نظر دستگاه‌های فوق، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجاز به ارائه مجوز خواهد بود.

 

‌ماده ۲ – وزارت امور خارجه مشخصات و اسامی نمایندگیهای سیاسی و کنسولی کشورهای خارجی و سازمانهای بین‌المللی را که بر اساس حقوق بین‌الملل از‌شمول مفاد این قانون مستثنی هستند به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام می‌کند.

 

‌ماده ۳ – وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با رعایت ماده (۷) قانون به طور مستمر اسامی و مشخصات استفاده‌کنندگان مجاز تجهیزات دریافت از ماهواره و تغییرات آنها را به وزارت کشور‌اعلام می کند تا وزارت کشور نسبت به جمع‌آوری تجهیزات استفاده‌کنندگان غیر مجاز و معرفی آنان به مراجع قضایی اقدام کند.
‌ماده ۴ – شرکت‌های تولیدکننده و سازنده داخلی چنانچه حسب نیازهای و سفارش سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و وزارت پست و تلگراف و‌تلفن بر اساس قراردادهای منعقد شده مبادرت به تولید و ساخت تجهیزات موضوع قانون در مدت قرارداد نمایند از شمول ممنوعیت‌های مندرج در مواد (۸) و(۹) قانون خارج بوده و وزارت کشور متعرض آنها نخواهد شد.

 

‌وزارت کشور مکلف است ضمن تدوین دستورالعمل لازم، ترتیبی اتخاذ نماید تا مأمورین انتظامی در مقام اجرای مواد (۸) و (۹) قانون متعرض مأمورین و‌متصدیان حمل و نقل، انبارها و مراکز نصب و تعمیر و نگهداری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و وزارت پست و تلگراف و تلفن نگردند و‌همکاری‌ها و هماهنگی‌های لازم را معمول نمایند.

 

‌ماده ۵ – دستگاه‌های فرهنگی کشور برای تحقق مفاد ماده (۴) قانون و به منظور تبیین اثرات مخرب استفاده از برنامه‌های ماهواره‌ای و نیز سایر دستگاه‌های‌اجرایی برای تحقق ماده (۱۰) قانون موظفند با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران حسب مورد همکاری نمایند.

 

‌کلیه دستگاه‌های فرهنگی کشور مکلفند قبل از تصویب بودجه سالانه کل کشور، طرحهای لازم پیشنهاد خود را جهت مقابله با تهاجم فرهنگی و تبیین اثرات‌مخرب برنامه‌های منحرف‌کننده ماهواره به سازمان برنامه و بودجه ارائه کنند تا در بودجه سالانه آنان منظور گردد.[۴]

 

‌ماده ۶ – وزارت کشور جهت جمع‌آوری تجهیزات دریافت از ماهواره با توجه به وظایف نیروی انتظامی اقدام خواهد نمود و حسب مورد می‌تواند از نیروی‌مقاومت بسیج استفاده نماید.

 

‌ماده ۷ – کسانی که پس از انقضای مهلت مقرر در قانون به صورت داوطلبانه، تجهیزات خود را تحویل دهند، مشمول مقررات مربوط به کیفیات مخففه در‌مجازاتها خواهند بود.

 

‌ماده ۸ – در اجرای ماده (۳) قانون، وزارت اطلاعات از طریق تعیین رابط، اخبار لازم را در اختیار وزارت کشور قرار خواهد داد. وزارت کشور با همکاری‌وزارتخانه‌های اطلاعات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و پست و تلگراف و تلفن و گمرک ایران با توجه به اخبار و اطلاعات واصل شده و راه‌کارهای ارائه شده توسط‌دستگاه‌های مزبور اقدامات اجرایی لازم را معمول خواهد داشت. بدین منظور ستادی متشکل از نمایندگان دستگاه‌های مزبور در وزارت کشور مستقر خواهد‌گردید.

 

 
 

۱-۱۱چند ویژگی کانال های ماهواره ای :
 

 

۱-۱۱-۱ تک گویی در برابر گفت و گو
 

تک سخنگویی (گفت وگوی یک نفره )

 

بسیاری از برنامه های کانال های ماهواره ای ایرانی «رادیوی تصویری » هستند ، نه تلویزیونی که به  طور یک نواخت شامل یک مجری می شود که پشت میزی نشسته و در یک تک گویی (صحبت طولانی  یک نفره) و نه گفت و گو (تبادل آزادانه عقاید دو یا چند نفر ) می پردازد . اغلب شاخه های گل  پرچم ایران با نشان شیر و خورشید ، اوراق ( یادداشت ها و نمابر ها ) ، تلفن همه جا حاضر ، دستگاه  فکس که پیام های مکتوب بینندگان را بیرون می ریزد ، بر روی میز دیده می شود . در مقابل ، آزادی  تی وی ، که شاید شدیدترین مخالف رژیم اسلامی در ایران در میان این کانال هاست ، تلفن ندارد و  باز خورد مخاطبان را از طریق دستگاه فکس دریافت می کند . دستگاه تلفن یا فکس نکت اصلی بیشتر برنامه های ماهواره ای ایرانی هستند . ظاهراً از طریق  تعداد تماس های تلفنی یا فکس هاست که این کانال ها میزان و سطح موفقیت و معروفیت خود را  می سنجند . تهعداد تماس های تلفنی یا فکس بینندگان به عنوان نوعی میزان سنجی عملی مخاطبان  برای یک برنامه خاص مجری دائماً مواظب دستگاه تلفن و فکس است و به محض اینکه چراغی  روشن می شود و صدای دستگاه شنیده می شود ، جمله اش را قطع می کند ، نمابر را بر می دارد یا شروع  میک ند به تبادل شفاهی که اغلب پر است از تعارف و سنان بی محتوا .  از سوی دیگر ، کسانی هستند که با یک دیدگاه یا قصد خاص تماس می گیرند . این تماس  گیرندگان معمولاً از بذله گویی پرهیز گکرده و به گونه ای مخالف مطالب ناخوشایند و اهانت آور درباره  دولت ایران ، سیاستمداران ، سلطنت طلبان ، مشاهیر یا شخصیت های رادیو و تلویزیونی بیان می کنند .  آنان اغلب با صدای بلند ، احساسی ، غیر منطقی و اتهمای سخن می کویند .  اظهارات آنان با هیجان زیاد ، عاری از دستور زبان و غیر مستند است. [۱]

 

 

 

۱-۱۱-۲ عمومی در مقابل خصوصی
 

تعاملات تلفنی به عنوان مقدمه متعارف برای مشارکت بیننده ، فعالیتی معمول هستند که می توانند بینش پر معنایی را در فرهنگ ایرانی ایجاد نمایند بخصوص در سبک ارتباط . تماس گیرندگان اغلب مرزهای بین فضای خصوصی و عمومی را تشخیص نمی دهند یا محترم نمی شمارند . به نظر میرسد که آنها این ضرب المثل معروف فارسی که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد را فراموش می کنند .

 

 

پر واضح است که مکاتباتی مشابه موارد فوق مناسب تلویزوین و رادیو نیست . بعلاوه مقدار زمانی که تعارف یامتهم کردن ها می شود ، بسیار زیاد است گاهی به نظر می رسد که بینندگان تمایل دارند شخصیت های تلویزیون خود را با بیان عبارتی تحت تاثیر قرار دهند .« شما بی نظیرید ، شوی شما بهترین است ، کانال شما عالی است ، شما خیلی زیبایید ، من دوستتان دارم ، خاله من شما را دوست دارد ، همسایه ها شما را دوست دارند » و الی آخر . در پاسخ این گفتار ها ، مجری که از تعارفات لذت برده است ، به گونه ای مشابه پاسخ می دهد : « اختیار دارید …. من کوچیک شما هستم … نوکر شما هستم … خیلی لطف دارید … ممنون هستم »از این ابزار احساسات … « شما گل هستید» ! و الی آخر.

 

نبود ارتباط بین اظهار نظرهای شفاهی و بخصوص تعارفات تو خالی و خود ستایی ها و چنین رفتار های معمول در میان ایرانی ها به طور لی باعث حیرت است . به عبارت دیگر به نظر می رسد این عده در لفظ بسیار موثر و در عمل به گفتار بسیار غیر موثر هستند . [۲]

 

معمولاً تبادلات کوتاه است و اگر تماس گیرنده وارد مشاجره شود قطع می گردد . البه برخی نکات هوشمندانه معقول نیز از سوی برخی بینندگان و مجریان وجود دارد ولی به طور کلی به نظر میرسد که هردو طرف عقیده و هدف معینی دارند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱۱-۳ تماس گیرندگان و دلایل
 

عملاً ، همه کانال های ماهواره به غیر از یکی (تلویزیون آزادی ) ، تماس تلفنی بینندگان را پخش می کنند. در بسیاری موارد بینندگان و شخصیت های تلویزیونی هر دو تحلیل انتقادی و منطقی را کنار گذاشته و اغلب مغلوب احسلاسات تهاجمی می شوند. به عبارت دیگر ، رقابت بین این دو احساس منطق را تحت الشعاع قرار می دهد و این شاید یک نقطه ضعف بزرگ شیوه ارتباطی ایرانیان باشد که به صروت دقیق تر می توان از آن به عنوان « نبود ارتباط » یا «غیر ارتباط » نام برد. ( به نظر می رسد که همه در صدد بی اعتباری ، مخالفت ، نادیده گرفتن و دور زدن یکدیگرند ) . البته موارد استثنایی نیز وجود دارد . واضح است که فتنه های یک مادر نگران از اعتیاد پسر یا دخترش به مواد مخدر یا زندانی که در گذشته شکنجه شده است نه تنها غیر منطقی بلکه بسیار احساسی نیز باشد . [۳]

 

 

 

۱-۱۱-۴ فرد گرایی در مقابل جمع گرایی
 

در بسیار موارد، تماس گیرندگانی که حرفی برای گفتن دارند ، جای سوالات سازنده به ابراز نظر های طولانی (وگاهی غیر مربوط وتهاجمی) رو می آورند . شاید این الگوی ارتباطی به این جنبه کلی بر می گردد که ایرانیان « همه چیزدان » هستند و نیازی به سوال کردن و تفکر « خارج از چارچوب » ندارند . عملا به نظر می رسد همگی عقیده ای ثابت و راسخ درباره مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران دارند . البته هرکس عقیده مختص به خود را دارد ولی مشکل این است که افکار گسیخته ، روابط گسسته ، اهداف مبهم ، منطق تفکیک و عقاید اجباری به همراه خود شیفتگی با خود مداری یک گروه یا ملت را از دستیابی به وفاق در هر اقدامی دور می دارد. به نظر می رسد که هر ایرانی دارای یک عقیده و نقشه اصلی (هر چند تعریف نشده ) برای آینده ایران بهتر است و در حالی که همگی منتظر «کسی » از « جایی » هستند تا برای وضعیت جاری و مسیر آتی کشور «کاری » کند در طول تاریخ ، امید به یک «شخص » یه عنوان منجی ملت تاثیر مخرب و معکوس بر رشد و توسعه نظام دولتی دمکراتیک در ایران داشته است. این دیدگاه محدود و انتظار غیر واقعی نه تنها محکوم به شکست است بلکه وضعیت اجتماعی دشواری به وجود آورده است که نیاز به مطالعه ، تجزیه و تحلیل و توصیف از سوی دانشمندان علوم اجتماعی است[۴] .

 

۱-۱۱-۵ حمایت عمومی در مقابل حمایت فردی
 

پخش برنامه ، کاری بسیار پر هزینه ، رقابتی و زمان بر است و کاملا مشخص نیست که ۱۱ کانال ماهواره ایرانی چه گونه به فعالیت های خود ادامه می دهند . مالکان و کارگزاران این کانال یکدیگر را به مرتبط بودن با سیا ، رضا پهلوی و منابع داخلی متهم می کنند و هیچ کدام منابع درآمد و حمایت های خود را به بینندگان اعلام نمی کنند. حتی مراجعه به سایت های اینترنتی این ایستگاه نیز اطلاعاتی ار ماموریت ، فلسفه ، مناب در آمد و وابستگان آنان نمی دهند. [۵]

 

تعدادی از کانال ها در برنامه خود ادعا کرده اند که از سوی کمک های عمومی و خصوصی ( حق عضویت ماهانه و اهدایی ) حمایت می شودن. بعضی از مالکین حتی ادعا کرده اند برای تاسیس و رائه خدمات تلویزیونی مجبور به فروش خانه و دارایی هایشان شده اند و این اقدام آنان به دلیل عشق به ایران ومخالفت با رژیم ایران بعضی نیز اشک ریزان تهدید می کنند که در صورت عدم حمایت مالی ازسوی ببینندگان مجبور به بستن ایستگاه خواهند شد . [۶]

 

درواقع این شبکه ها با فضایی شیزوفرنیک وخیالی که سعی در القای وجود جو خفقان در ایران را دارند وبازگشت پیروزمندانه وعن قریب به وطن را نوید می دهند نتوانسته اند جایی در میان مخاطبان داخل کشور باز کنند . اما شبکه های سرگرمی ساز نیز علی رغم ادعای استقلال از احزاب سیاسی نشان داده اند که در مواقع حساس از ناخنک زدن به مسائل سیاسی هم بدشان نمی آید .[۷]

 

 

 

 

 

 

 

– روان پریشی:
 

مردی که همواره در ماهواره نامحرم را با آن بدن نیمه عریان و آرایش شده ببیند و نتواند به آرزوی خود برسد. به صورت عقده در خود ریخته و دچار بیماری روان پریشی خواهد شد.

 

عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّهُ کَانَ جَالِساً فِی أَصْحَابِهِ إِذْ مَرَّتْ بِهِمُ امْرَأَهٌ جَمِیلَهٌ فَرَمَقَهَا الْقَوْمُ بِأَبْصَارِهِمْ فَقَالَ ع إِنَّ عُیُونَ هَذِهِ الْفُحُولِ طَوَامِحُ وَ إِنَّ ذَلِکَ سَبَبُ هِبَابِهَا فَإِذَا نَظَرَ أَحَدُکُمْ إِلَی امْرَأَهٍ تُعْجِبُهُ فَلْیُلَامِسْ أَهْلَهُ فَإِنَّمَا هِیَ امْرَأَهٌ کَامْرَأَه
روایت شده از امام علی (علیه‌السلام) در میان یارانش نشسته بود که زنی زیبا از کنار آن‌ها عبور نمود و عده ای از آن‌ها به او خیره شدند پس امام (علیه‌السلام) فرمود: همانا دیدگان این بزرگان طمع کار است و این نگاه‌های خیره سبب ایجاد تصور ذهنی می‌شود بنابراین، هنگامی که یکی از شما به زنی نگاه کند که از او خوشش بیاید باید با همسر خود آمیزش کند، (و بداند) آن زن، زنی است همچو زن خودش. [۱]

 

أَبَا عَبْدِاللَّهِ علیه السلام یَقُولُ مَنْ تَعَلَّقَ قَلْبُهُ بِالدُّنْیَا تَعَلَّقَ قَلْبُهُ به ثلاثِ خِصَالٍ هَمٍّ لَا یَفْنَی وَ أَمَلٍ لَا یُدْرَکُ وَ رَجَاءٍ لَا یُنَالُ.[۲]

 

امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هر کس قلبش به دنیا تعلق پیدا کند قلبش به سه خصلت تعلق پیدا کند. گرفتاری که تمام نمی‌شود، و آرزوی که درک نمی‌کند و امیدی که به آن نمی‌رسد.

 

وَ قَالَ ع مَنْ أَمَّلَ فَاجِراً کَانَ أَدْنَی عُقُوبَتِهِ الْحِرْمَانَ ؛ هر کس آرزوی گناه داشته باشد کمترین عقوبتش پشیمانی است. [۳]

 

– حسرت و پشیمانی:

 

أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِیسَ مَسْمُومٌ وَ کَمْ مِنْ نَظْرَهٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَهً طَوِیلَهً ؛ امام صادق(علیه‌السلام) فرمود: نگاه (حرام) تیری از تیرهای مسموم شیطان می‌باشد؛ و چه بسا نگاه حرامی که حسرت و پشیمانی (روانی) طولانی را به جای می‌گذارد. [۴]

 

– خود ارضایی

 

دیدن صحنه های محرک و شهوت انگیز در فیلم‌های ماهواره مخصوصاً برای جوانانی که توان اطفاء شهوت از راه شرعی را ندارند، موجب روی آوردن به دفع شهوت از راه استمناء می‌گردد.

 

– افسردگی شدید و گاه همراه با خودکشی

 

انحطاط و دور افتادگی از اصل خود با دیدن انواع و اقسام فیلم‌ها و به وجود آمدن احساس پوچی

 

و بی هویتی و دور شدن از یاد خدا و هجوم تاریکی‌ها و بیماری‌های روانی انسان را به سمت خود کشی سوق می‌دهد.

 

۳-۲-۲-۲ آسیب های اجتماعی
 

– ایجاد روابط نا سالم

 

با به نمایش گذاشتن انواع فیلم‌های شهوت انگیز و روابط نا مشروع کم کم روابط نا سالم بین زن و مرد نا محرم عادی شده و منجر به فساد خانواده و اجتماع می‌گردد.

 

– افزایش جرایم توسط نمایش تصاویر خشونت بار

 

سهل و آسان نشان دادن کشتار و قتل و هر گونه جنایت با سلاح سرد و گرم ترس بیننده را فرو می‌ریزد و موجبات بالا رفتن آمار جرم و جنایت در جامعه را پدید می‌آورد.

 

– ترویج مد گرایی و ارائه مد های آرایشی و پوشش زننده:

 

امام صادق (علیه‌السلام) :اوحی الله عز و جلالی النبی من الانبیاء قل للمؤمنین: لا تلبسوا لبس اعدائیو لا تطمعوا طعام اعدائی ولا تسلکوا مسالک اعدایی، فتکونوا اعدائی کما هم اعدائی : خداوند بزرگ به پیامبری از پیامبرانش وحی نمود که به مؤمنین بگو: لباس دشمنان مرا نپوشید، غذای آنان را نخورید و از راه آنان نروید (آنان را الگوی خود قرار ندهید) که در این صورت از دشمنان من محسوب می‌شوید، همان طور که آنان دشمنان من هستند. [۵]

 

– ترویج عقاید و فرقه های نادرست و غیر اخلاقی مثل شیطان‌پرستی

 

– از بین رفتن قبح روابط غیر اخلاقی در بین مردم

 

قال الله تبارک وتعالی : ان الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فی الذین آمنوا لهم عذاب الیم : برای کسانی که دوست دارند در باره مؤمنان تهمت زنا شایع شود،در دنیاو آخرت عذابی دردآور مهیاست خدا می داند و شما نمی دانید .[۶]

 

– نابود کردن فرهنگ مردم جهان، اعم از سنت‌ها، آداب و رسوم .

 

– تلاش بر ایجاد هیجانات، خوشی‌ها، تفریحات، سرگرمی‌های کاذب در بین مردم.

 

-ایجاد فرهنگ مصرف و تبلیغ کالاهای غربی و دور نگه داشتن مردم از خودکفایی

 

– سست شدن بنیان خانواده

 

(اختلاف بین خانواده بین همسران – مرزها و حریم خانواده را می‌شکنند – طلاق و جدایی را فراهم می‌کنند). قال الله تبارک تعالی: قوا انفسکم واهلیکم نارا : خود و خاندانتان را از (عذاب) آتش حفظ کنید. (تحریم آیه ۶)
پایین آمدن سطح رضایتمندی همسران:

 

مرد و یا زنی که همواره صحنه های مستهجن به واسطه فیلم‌های ماهواره برای او عادی شده باشد دیگر به واسطه همسر راضی نمی‌گردد. و این اولین قدم فساد زن و مرد در خانواده می‌باشد.

 

عَنْ عَلِیٍّ ع فِی حَدِیثِ الْأَرْبَعِمِائَهِ قَالَ إِذَا رَأَی أَحَدُکُمُ امْرَأَهً تُعْجِبُهُ فَلْیَأْتِ أَهْلَهُ فَإِنَّ عِنْدَ أَهْلِهِ مِثْلَ مَا رَأَی فَلَا یَجْعَلَنَّ لِلشَّیْطَانِ عَلَی قَلْبِهِ سَبِیلًا لِیَصْرِفْ بَصَرَهُ عَنْهَا ؛

 

علی (علیه‌السلام) فرمود: هرگاه از زنی خوشتان آمد نزد همسر خود بروید (وبا او رابطه زناشویی برقرار کنید). زیرا همسر شما هم مثل اوست و برای شیطان در قلب خود راهی قرار ندهید، تا اینکه آن زن از خاطر شما برود.
– الگو گیری غلط :

 

قال رسول الله (صلی الله علیه وآله) : لا یتبه الزی بالزی حتی یشبه الخلق با لخلق، ومن شبه به قوم فهو منهم : شکل‌ها به یکدیگر همانند نمی‌گردد، جز آنکه خلق و خوها به هم نزدیک گردد، و هرکس خود را شبیه گروهی سازد، از آنان به شمار می‌رود . [۷]

 

– ایجاد فراموشی هدف:

 

علی(علیه‌السلام) :من کانت الدنیا اکبر همه طال شقاؤه و غمه : آن شخص که دنیا بزرگ‌ترین هدف وی باشد، همواره گرفتار بدبختی و اندوه خواهد شد. [۸]

 

 

 

-فراموشی معاد:

 

با توجه دادن به دنیای محض و لذت‌های زود گذر و فانی کردن مردم در اینکه اینست و جز این نیست مانع از توجه مردم به آخرت می‌شوند.

 

إِنَّ الَّذِینَ یَضِلُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِید به ما نَسُواْ یَوْمَ الحْسَابِ[۹]

 

کسانی که از راه خدا گمراه شوند، عذاب شدیدی به خاطر فراموش کردن روز حساب دارند!
– تباهی خرد و اندیشه:

 

قال علی (علیه‌السلام) : قد خرقت الشهوات عقله : شهوت‌ها خرد اورا تباه کرده است. [۱۰]

 

-طغیان و سرکشی:

 

قال الله تبارک وتعالی: کلا ان الانسان لیطغی ان رآه استغنی : باز چرا انسان از کفر وطغیان باز نمی‌ایستد. با تماشای برنامه های مستهجن و محرک جنسی شهوت طغیان می‌کند و دست به کفر وعصیان وجرم می‌زند. [۱۱]

 

 

 

 

 

– ایجاد پشیمانی:

 

قال صادق (علیه السلام) : ان الحسره و الندامه والویل کله لمن لم ینتفع به ما ابصر ومن لم یدر الامرالذی هو علیه مقیم، انفع هو له ام ضر؟ : حسرت و پشیمانی و نگون‌ساری برای کسی است که از آنچه بر آن بینایی دارد، بهره نگیرد ونداند کاری که می‌کند برای او سود دارد یا زیان. [۱۲]

 

پس از صرف بیهوده عمر در تماشای فیلم‌های لغو وتأثیر پذیری و خلق وخوی حیوانی پیدا کردن در پایان چیزی جز حسرت واندوه بر جای نمی‌ماند.

 

-تزلزل اعتقادی:

 

در شبکه‌های مختلف حتی با نام دین به راحتی ایجاد شبهات مختلف کرده و با مغلطه و سفسطه افکنی بدون اینکه مناظره ای یا جواب‌دهنده‌ای باشد، به مبانی وریشه های یک دین حمله می‌کنند و عده ای از مردم که متأسفانه دارای معلومات کافی در آن بحث نیستند فریب شیادهایی را می‌خورند که با شیطان قرینند.[۱۳]

 

– وارونه سازی و پایمالی فضیلت‌ها

 

در تحت لوای بیان تفسیر یا بیان دستورات الهی آن چنان ارزش‌ها و فضیلت‌های دینی را وارونه جلوه می‌دهند که هر بیننده‌ای فکر می‌کند فقط اوست که راست می‌گوید.[۱۴]

 

– فراموش کردن یاد خداوند:

 

قال الله تبارک وتعالی : وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنکاً وَ نحَشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَمَهِ أَعْمَی

 

و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت و روز قیامت، او را نابینا محشور می‌کنیم! [۱۵]

 

-تمسخر و استهزاء آیات الهی:

 

قال الله تبارک وتعالی: ولئن سأ لتهم لیقولن انما کنا نخوض ونلعب قل اباالله و ایاته و رسوله کنتم تستهزؤن : واگر از آن‌ها بپرسند چرا سخریه و استهزاء می کنید پاسخ دهند که ما به مزاح ومطایبه سخن راندیم . ای رسول بگو به آن‌ها آیا با خدا وآیات خدا و رسول خدا تمسخر می‌کنید. [۱۶]

 

– پخش شایعات:

 

خداوند متعال می‌فرمایید: وَ إِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِّنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُواْ بِه وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلیَ الرَّسُولِ وَ إِلیَ أُوْلیِ الْأَمْرِ مِنهُْمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یَسْتَنبِطُونَهُ مِنهْم وَ لَوْ لَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّیْطَنَ إِلَّا قَلِیلًا

 

و چون از ناحیه کفار خبری از امن و یا خوف به این سست ایمان‌ها برسد آن را منتشر سازند، در حالی که اگر قبل از انتشار، آن را به اطلاع رسول و کارداران خویش رسانده، درستی و نادرستی آن را از آنان بخواهند، ایشان که قدرت استنباط دارند، حقیقت مطلب را فهمیده، به ایشان می‌گویند و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود جز مواردی انگشت شمار هر لحظه شیطان را پیروی می‌کردید. [۱۷]

 

-سخنان جذاب و نفاق انگیز در لوای دین:

 

وَ إِذَا رَأَیْتَهُمْ تُعْجِبُکَ أَجْسَامُهُم وَ إِن یَقُولُواْ تَسْمَعْ لِقَوْلهِم کَأَنهَّمْ خُشُبٌ مُّسَنَّدَه یحَسَبُونَ کل صَیْحَهٍ عَلَیهْم هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُم قَاتَلَهُمُ اللَّه أَنیَ یُؤْفَکُونَ

 

ای رسول تو چون (از برون) کالبد جسمانی آن منافقان را مشاهده کنی (به آراستگی ظاهر) تو را به شگفت آرند و اگر سخن گویند (بس چرب زبانند) به سخن هایشان گوش فرا خواهی داد (ولی از درون) گویی که چوبی خشک بر دیوارند (و هیچ ایمان و معرفت ندارند و چون در باطن نادرست و بد اندیشند) هر صدایی بشنوند بر زبان خویش پندارند. ای رسول (بدانکه) دشمنان (دین و ایمان) به حقیقت اینان هستند از ایشان بر حذر باش، خدایشان بکشد چقدر (به مکر و دروغ) از حق باز می‌گردند. [۱۸]

 

-فتنه انگیزی و سخنان اراجیف:

 

لَوْ خَرَجُواْ فِیکمُ مَّا زَادُوکُمْ إِلَّا خَبَالًا وَ لَأَوْضَعُواْ خِلَالَکُمْ یَبْغُونَکُمُ الْفِتْنَهَ وَ فِیکم سَمَّاعُونَ لهَُم وَ اللَّهُ عَلِیم بِالظَّلِمِینَ
اگر با شما بیرون شده بودند در کارتان جز فساد نمی‌افزودند و میان شما اراجیف انتشار داده ، فتنه‌جویی می‌کردند و (چون) در میان شما زود باوران (نیز) بودند (در نتیجه تحت تأثیر اراجیف آنان قرار می‌گرفتند) و خدا ستمکاران را خوب می‌شناسد. [۱۹]

 

 

 

 

 

 

 

– ایجاد شک ودو دلی:

 

إِنَّمَا یَسْتَئذِنُکَ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَخِرِ وَ ارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فیِ رَیْبِهِمْ یَترَدَّدُونَ

 

تنها کسانی که به خدا و روز جزا ایمان ندارند و دل هایشان به شک افتاده و در شک خویش سرگردانند از تو اجازه می‌خواهند. [۲۰]

 

-تضعیف ایمان‌ها و دعوت به کفر:

 

وَدَّ کَثِیرٌ مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُم مِّن بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّارًا حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَین لَهُمُ الْحَق فَاعْفُواْ وَ اصْفَحُواْ حَتیَ یَأْتی اللَّهُ بِأَمْرِه إِنَّ اللَّهَ عَلیَ کُل شیَ‌ْءٍ قَدِیرٌ