خرید اینترنتی فایل پایان نامه مدیریت : مدلهای ارزیابی تعالی سازمانی[۱]: |
 |
خرید اینترنتی فایل پایان نامه مدیریت : مدلهای ارزیابی تعالی سازمانی[۱]:
مدلهای ارزیابی تعالی سازمانی[۱]:
تغییرات سریع در آستانه قرن بیست و یکم که در نهایت، نقش دولت ها را از تصدیگری به نقشهای هدایتی و ارشادی تبدیل نمود، سبب شد تا اینکه سازمان‌ها با نگاهی کاملاً متفاوت از قبل به محیط داخلی و خارجی خود نگریسته و با توجه به فرهنگ رقابتپذیری و وضع قوانینی سختگیرانه علیه انحصارطلبی، درصدد استفاده از ابزارهای مختلف برای حفظ برتری و تعالی سازمانی برآیند.
تلاشهای مستمر سازمان‌ها در این زمینه براس دستیابی به این الگوی جامع و رفع معایب شیوههای ارزیابی سنتی، منجر به مطرح شدن مدلهای تعالی سازمانی (BEM) و به عبارت دیگر جوایز کیفیت ملی در سطح کشورهای پیشرفته و بدنبال آن سایر کشورهای جهان گردید. مدل دمینگ، مدل بالدریج، مدل اروپایی کیفیت از مهمترین این مدلها هستند که سایر مدلها براساس آن شکل گرفتهاند. این مدلها با بهره گرفتن از عناصر مدیریت کیفیت جامع (TQM) به عنوان محورها یا حوزه‌های مورد ارزیابی و با اختصاص وزنهای مشخص و از قبل تعیین شده به هر حوزه از طریق ممیزی به ارزیابی عملکرد سازمان میپردازند. مدلهای یاد شده بخاطر خودارزیابی بودن آنها به «مدلهای خودارزیابی[۲]» معروف هستند. در ادامه به سه مدل اصلی که در این زمینه مطرح شده است، اشاراتی مینماییم (پیشین، ۱۳۸۱، ص ۷۹).
۲-۳-۳-۴-۱- مدل جایزه اروپایی کیفیت[۳] (EQA):
در پی پیشرفت‌های سریع ژاپن و به صدا درآمدن زنگ خطر برای شرکت‌های غربی، مدل جایزه اروپایی کیفیت (EQA) در سال ۱۹۹۱ میلادی بوسیله «بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت» تدوین و معرفی گردید که این مدل از سوی متخصصان و کارشناسان غربی برای کمک به شرکت‌های اروپایی ارائه شد. در ضمن بنیاد مزبور در سال ۱۹۸۸ میلادی به وسیله سازمان‌های تجاری پیشرو، بدین جهت تشکیل شد تا به سازمان‌های تجاری اروپایی، نیاز به درگیری و توجه آنها را به مدیریت کیفیت در تمامی عملیات شرکت منعطف نموده و همچنین ارتقاء سطح دانش و آگاهی درباره منافع TQM را هشدار دهد.
این مدل، درواقع الگویی برای ارزیابی عملکرد سازمان‌های مختلف ارائه می‌کند که هم حوزه‌های فرآیندی را مدنظر قرار می‌دهد و هم به نتایج و خروجی‌های سیستم اهمیت می‌دهد. نه حوزه مطرح شده در این مدل، چهارچوبی فراگیر و غیر تجویزی برای خود ارزیابی در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد. پنج مورد از این حوزه‌ها گروه «توانمندسازها» و چهار حوزه دیگر گروه «نتایج» نامیده شده‌اند. توانمندسازها نشانگر مجموع فعالیت‌ها و هزینه‌های انجام شده است و نتایج نیز نشانگر چیز‌هایی است که سازمان کسب می‌کند. باید اشاره نمود که در این مدل، توانمندسازها منجر به کسب نتایج می‌شوند. با بهره گرفتن از این مدل می‌توان «پیشرفت سازمان به سمت تعالی» را ارزیابی کرد. در این مدل برای ارزیابی هریک از حوزه‌های نه‌گانه، معیارهای متعددی معرفی شده‌اند که سازمان‌ها می‌توانند با استفاده از آنها به ارزیابی عملکرد خود پرداخته و امتیاز نهایی خود را محاسبه نمایند. این مدل به شرکت‌ها برای دستیابی به کیفیت جامع کمک می‌کند. (نجمی و حسینی، ۱۳۸۲) شکل (۲-۲) این مدل را نشان می‌دهد.
نتایج
عملکردهای کلیدی
نتایج افراد
نتایج جامعه
فرایندها
رهبری
نتایج مشتری
خط مشی و استراتژی
افراد
منابع و همکاریها
توانمندسازها
نتایج
یادگیری و نوآوری
«شکل(۲-۲) چهارچوب مدل اروپایی کیفیت»
در این مدل، امتیاز در نظر گرفته شده به نسبت ۵۰ درصد بین نتایج و توانمندیها تقسیم شده است. معیارهای مورد بررسی در مدل تعالی عملکرد اروپایی به شرح زیر است:
جدول (۲-۲) معیارهای مدل اروپایی کیفیت
مقولههای/ مواد امتیازات
۱٫هبری 
۱۰۰
– درگیری آشکار مدیریت
– فرهنگ
– شناسایی و تقدیر
– حمایت و پشتیبانی
– مشتریان و عرضهکنندگان
– ارتقاء
۲٫ راهبرد و خط مشی ۸۰
– چگونگی تدوین استراتژیها و خط مشیها براساس ارزشها ومفاهیم کیفی
– چگونگی تنظیم استراتژیها و خط مشیها براساس اطلاعات مرتبط و جامع
– فراگیرسازی برنامه کسب و کار
– ارتباط بین خط مشی و استراتژی
۳٫ کارکنان ۹۰
– چگونگی برنامه‌ریزی و بهبود منابع انسانی
– آموزش، استخدام و پیشرفت مسیر شغلی
ـ اهداف کارکنان و گروه ها
– مشارکت و توانمندسازی
ـ ارتباطات
۴٫ شراکتها و منابع ۹۰
– مدیریت شراکتهای خارجی
– مدیریت منابع مالی
ـ مدیریت ساختمانها، تجهیزات و مواد
ـ مدیریت فناوری
ـ مدیریت دانش و اطلاعات
۵٫فرآیندها ۱۴۰
– شناسایی فرآیندهای کلیدی
– مدیریت فرآیندها
– نوآوری و خلاقیت
ـ تغییر فرآیند
۶٫نتایج مشتری ۲۰۰
– شناخت مشتری، شاخصها و نتایج مستقیم
ـ شاخصها و نتایج پیشبینی شده اضافی
۷٫نتایج کارکنان ۹۰
– شناخت کارکنان، شاخصها و نتایج سیستم
– شاخصها و نتایج پیشبینی کننده اضافی
۸٫نتایج جامع ۶۰
– شناخت جامعه، شاخصها و نتایج مستقیم
– شاخصهای و نتایج پیشبینی کننده اضافی
۹٫نتایج کلیدی عملکرد ۱۵۰
ـ شاخصها و نتایج مالی مستقیم
ـ نتایج پیشبینیکننده غیرمالی
امتیاز کل: ۱۰۰۰
در حال حاضر این بنیاد ۸۵۰ عضو اروپایی دارد که در میان اعضای آن، سازمان‌های بزرگ و کوچک دولتی یا خصوصی و حتی شرکت‌های بزرگ چندملیتی به چشم میخورد. گسترش و تکوین نظام ارزیابی و جایزه براساس مدل توسط بنیاد مزبور موجب شد تا اعضای بنیاد در سال ۱۹۹۶ میلادی به سه گروه شرکت های بزرگ، کوچک و متوسط و بخش عمومی تقسیم شوند. هم اکنون مدل EFQM نه تنها در شرکت‌ها و سازمان‌های متقاضی جوایز کیفیت در اروپا، بلکه در سازمان‌های آسیایی و آمریکایی نیز به منظور تعالی عملکرد مورد استفاده قرار میگیرد (پیشین، ۱۳۸۱، ص ۸۶-۸۳).
۲-۳-۳-۴-۲- مدل جایزه ملی دمینگ[۴]:
برترین جایزه ملی کیفیت ژاپن به جایزه دمینگ مشهور می باشد که یکی از قدیمی‌ترین جوایز کیفیت و بهره‌وری است. این جایزه در سال ۱۹۵۱ میلادی توسط انجمن مهندسین و دانشمندان ژاپن به پاس قدردانی از خدمات دکتر ادوارد دمینگ در کنترل کیفیت و تحت تأثیر نظرات و عقاید وی طرحریزی و پیشنهاد گردید. جایزه کیفیت دمینگ، پس از شکلگیری بارها مورد بازنگری قرار گرفته که همچنان این بازنگری ها ادامه دارد. این جایزه در سه مورد اهداء می‌گردد: الف) افراد حقیقی که نقش مهمی در گسترش و پیاده‌سازی موفق کنترل کیفیت جامع با بهره گرفتن از روش‌‌های آماری داشته‌اند، ب) جایزه کنترل کیفیت ویژه کارخانجات، ج) جوایز کاربردی.
مفاهیم کلیدی و ارزشی که مدنظر این جایزه و مدل ارزیابی است عبارتند از: مشتری‌گرایی، نگرش سیستمی، بهبود مستمر، مسئولیت‌پذری عمومی، ایمنی و قابلیت اطمینان، کنترل آماری فرایندها و فرآیند گرایی. برای ارزیابی شرکت‌ها و سازمان‌ها، در این مدل ده حوزه کلی همراه با معیارهای متعدد معرفی می‌شوند. این حوزه‌ها عبارتند از؛ خط‌مشی، سازمان و مدیریت، آموزش و پرورش و اشاعه آن، اطلاعات، تجزیه و تحلیل، استاندارد سازی، کنترل‌ها، تضمین کیفیت، نتایج و برنامه‌ریزی برای آینده (آذر و صفری، ۱۳۸۱ ص ۷۲-۷۱).
معیارهای دهگانه جایزه ملی دمینگ که همه دارای امتیاز یکسان هستند در شکل ۲-۳ نشان داده شده است
سازمان و مدیریت
خط مشی
جمعآوری و بکارگیری اطلاعات
استاندارد سازی
کنترل
آموزش و پرورش و فراگیرسازی آن
فرم در حال بارگذاری ...
|
[شنبه 1399-01-30] [ 10:11:00 ب.ظ ]
|
