در این بخش به دلایل انتقال از فناوری بارکد به فناروی (RFID) پرداخته می شود. مزیت فناوری RFID نسبت به بارکد و دیگر فناوری های جمع آوری خودکار اطلاعات، قابل اطمینان بودن در محیط های آاوده، مرطوب یا پر سر و صدا و انعطاف پذیری بیشتر در خواندن برچسب ها دریک محدوده پویش وسیع تر است. ما می توانیم این مزایا را به این مساله نسبت دهیم که فناوری بسامد رادیویی(RFID) دارای مزایایی بوده که فناوری بارکد فاقد آن است.
در مقایسه با برچسب های RFID (که به آنها فرستنده های خود کار نیز گفته می شود) که در آنها یک ریز تراشه کوچک رادیویی گنجانده شده، برچسب های بارکد، تکه هایی از کاغذ هستند که قطر خطوط سیاه رنگ آنها با یکدیگر متفاوت است. خوانندگان RFID (که به آنها پویشگر نیز گفته می شود) و پویشگر های بارکد به چهار روش متفاوت، برچسب های ضمیمه شده به کالاها را می خوانند.

اولین تفاوت بدین صورت بوده که پویشگر بارکد، برچسب های چاپ شده ای را می خواند که حاوی اطلاعات شناسایی یک محصول، کالا یا محموله باشد. دومین تفاوت این بوده خواننده RFID یک حوزه بسامد رادیویی را بوجود می آورد تا چند برچسب غیر فعال کرده و یا چند برچسب فعال را بررسی کند. این درحالی بوده که پویشگر بارکد برای برقراری ارتباط با برچسب بارکد فقط از خط دید[۲] استفاده می کند. برچسب های RFID را می توان به صورت یکجا خواند( برای مثال تا ۵۰ برچسب در هر ثانیه) در حالی که در هرزمان می توان فقط یک برچسب بارکد را خواند. برخی از برچسب های RFID، اطلاعات خود را بعد از بسته بندی مجدد کالاها به صورت خودکار تغییر می دهند در حالی که اطلاعات برچسب های بارکد قابل تغییر نیست. به نمودار زیر رجوع کنید:

برچسب های RFID مربوط به یک جعبه از محصولات می توانند در برگیرنده اطلاعات بیشتری در مورد محصول و تولید کننده باشند تا برچسب های مربوط به یک محصول. این قابلیت موجب می شود که هم زمان با انتقال یک جعبه یا محموله در زنجیره تامین به باز کردن جعبه، بررسی برچسب تک تک محصولات، قراردادن مجدد محصولات درجعبه و بسته بندی مجدد آن نیاز نباشد.

این برچسب ها تازمانی که از کالا جدا نشوند یا تحتت تاثیر مواد مضر قرار نگیرند کارآمد بوده و در هنگام انتقال کاملا قابل رویت هستند. انتهای ضمیمه شده به این برچسب ها باید در جهت صحییح قرار بگیرند زیرا برخی از آنها نمی توانند به آسانی علائم امواج رادیویی را دریافت کنند. برچسب های بارکد برخلاف برچسب های RFID، قابل برنامه ریزی نیستند. هنگامی که اطلاعات بر روی برچسب چاپ شد نمی توان آن را تکمیل نمود یا مجددا نوشت. بدین معنا که نمی توان بارکدها را برای افزایش اطلاعات جدید مجدداً چاپ کرد.

اگر برچسب های بارکد یکبار چاپ شوند هم نمی توانند در برگیرنده اطلاعات مربوط به آنچه که در زمان انتقال کالا در زنجیره تامین رخ داده باشند. این برچسب ها فاقد اطلاعات ردیابی بوده و فقط در برگیرنده اطلاعات مربوط به محصول و تولید کننده هستند.

از سوی دیگر برچسب های قابل برنامه ریزی RFID می توانند هر اتقاقی از جمله زمان رسیدن، ارسال مجدد، حرکت درمکان و تاریخ مشخص وتغییر در شرایط محیطی را براساس نوع مدار این برچسب ها ثبت کنند. حجم داده هایی که یک برچسب می تواند بخواند به اندازه حافظه برچسب و

محدوده بسامد آن بستگی دارد.

یک برچسب RFID با امکانات پیشرفته تر می تواند به نحوی برنامه ریزی شود که این مورد را مشخص کند که چه شخصی چه بخشی از اطلاعات ( نه فقط تولید کننده ومحصول) را بخواند و چه اطلاعات جدیدی را اضافه نماید. این قابلیت مانند تخصیص مزایایی به افراد یا گروه ها برای دسترسی به فایل یا فهرست راهنما، ارسال و دریافت هشدار برای وقایع مختلف مربوط به زنجیره تامین، میزان حساسیت داده ها برای هر کاربر، گروه، فایل یا فهرست راهنما و تعیین زمان مورد نظر برای تغییر اسم رمز باشد. امکان برنامه ریزی برچسب ها، قابلیتی بوده که فناوری بارکد فاقد آن است. زیرا اطلاعات برچسب بارکد فقط به محصول و تولید کننده محدود شده و برنامه نویس نمی تواند اطلاعات جدیدی را اضافه کند. این برچسب ها فقط یکبار چاپ می شوند.

فناوری RFID دارای سه محدوده از بسامد هست: کم، متوسط، زیاد. برچسب هایی که بسامد کمی دارند، غیرفعال بوده و محدوده خواندن کوچکی دارند. برچسب هایی که دارای بسامد متوسط هستند نیز غیرفعال بوده اما محدوده خواندن آنها کوچک نیست. برچسب هایی با بسامد زیاد،RFID فعال بوده و دارای محدوده خواندن گسترده تری هستند. برچسب هایی با بسامد بیشتر، برچسب های فعال دو طرفه هستند.

تمامی برچسب خوان ها هنگامی که فعال می شوند دامنه بسامد رادیویی را ایجاد می کنند. هنگامی که یک برچسب خوان به شناسایی و بررسی برچسب های فعال می پردازد. آنها را فعال می کند. این برچسب های غیر فعال، کوچک تر و سبک تر از برچسب های فعال هستند. برخی از آنها به سبکی برچسب های بارکد و یا حتی سبک تر از آنها هستند. هنگامی که برچسب ها ی فعال با بهره گرفتن از انرژی باطری وارد محدوده یک خواننده می شوند آنگاه خواننده در وضعیت خواندن قرار گرفته و برچسب ها را بررسی می کند. اگر چه این برچسب ها برای فواصل طولانی تر مناسب هستند. اما هزینه آنها به دلیل وجود مدار پیچیده تر و وزن باطری از هزینه برچسب های غیرفعال بیشتر است. با این وجود همزمان با افزایش میزان تقاضا، قیمت این برچسب ها کاهش پیدا می کند.

فناوری RFID از نوع غیرفعال در مورد کالاهای مجزا و بسته بندی شده، کارآمد است. از RFID های فعال و غیر فعال در وسایل نقلیه و بارگیری کالاهای بسته بندی شده استفاده می شود. از RFID فعال برای کالاهای سنگین تری مانند صندوق و جعبه استفاده می شود. وسایل نقلیه حامل این صندوق ها و جعبه ها در اکثر مواقع با یک برچسب RFID فعال همراه هستند. به عبارت دیگر برچسب های RFID غیر فعال برای کالاهایی کوچک تری مانند کتاب، لباس و سایر اقلام تک مناسب بوده در حالی که برچسب های RFID فعال برای کالاهای بزرگتری مانند جعبه و صندوق مناسب هستند.

یکی دیگر از مزایای برچسب های بارکد، این بوده که آنها صرف نظر از نوع مواد تشکیل دهنده محصول، بسته بندی و یا مواد مورد استفاده برای بسته بندی محصول، قابل خواندن هستند. در مقابل، برچسب های RFID با همه نوع مواد کار نمی کنند. این برچسب ها تا زمانی کارآمد هستند که مواد بسته بندی یا تشکیل دهنده محصول از مواد مضری مانند فلز یا مایعاتی نباشد که بر قابلیت خوانده شدن برچسب ها تاثیر منفی دارند.

فلزات آهنی، بدترین ماده برای این برچسب ها هستند. RFID، برای غذاهای کسنرو شده یا بطری سودا ترکیب خوبی نیستند. با این وجود از  RFIDدر برخی بخش های صنعت غذا که در آنها مواد بسته بندی، مضر نیستند؛ استفاده می شود. برای مثال برچسب بسته های پلاستیکی حاوی مرغ. استافده از روش های مقرون به صرفه حایگزین روش بسته بندی با فلز به ویژه در جایی که به ذخیره سازی بدون وجود هوا نیاز بوده، شاید برای شرکت های کوچک تر امکان پذیر نباشد. فقط شرکت های بسیار بزرگ می توانند هزینه بالای تحقیق در مورد روش های بسته بندی جایگزین را تقبل نمایند.

یکی از روش های برطرف ساختن مشکل مواد بسته بندی مضر، لغو تنظیمات یا تضعیف علائم منتشر شده توسط برچسب است. با این وجود این کار درمحدوده خواندن کوچک و دیگر روش های محدود امکان پذیراست. روش دیگر، کاهش میزان مواد فلزی مورد استفاده در بسته بندی و با فاصله قرار دادن برچسب ازا این مواد است. سومین روش، انتقال برچسب به قسمت دیگری از محصول، صندوق یا جعبه به دور از مواد مضر می باشد. در حال حاضر از قوطی های بارکددار بدون هوا( مانند کنسرو سوپ مرغ) استفاده می شود تا زمانی که روش های جایگزین سامانه بسته بندی با فلز، راهی بازار شود.

یکی از دیگر از مسائل مربوط به فناوری RFID این بوده که خواننده نمی تواند با برچسبی که به صورت عمودی نسبت به آنتن خواننده قار گرفته ارتباط برقرار کند. این مورد مشابه وضعیتی بوده که در آن شما باید جهت آنتن رادیو یا تلویزیون خود ار تغییر دید تا تصویر یا صدای بهتری را دریافت کنید. هنگامی که علائم به خوبی دریافت نشود شما جهت آنتن را مجدداً برای دیگر ایستگاه های رادیویی یا تلویزیونی را دریافت نکنید. درصورتی که کالاها و صندوق های حاوی برچسب RFID نسبت به آنتن، عمود نباشند این مشکل نباید وجود داشته باشد. محدوده پویش برای دامنه بسامد رادیویی، بسیار گسترده تر از این محدوده برای بارکد است.

برخی از برچسب ها شاید نشان داده نشود و یا به درستی در صفحه رایانه بخش پرداخت پول نمایان نشود. این بدین معنا بوده که کالاهای برچسب دار موجود در سبد خرید باید در بخش پرداخت پول از سبد خارج شوند تا جهت آنتن برچسب ها اصلاح شود. مساله دیگری که وجود داشته این است که حتی اگر کالاهای برچسب دار به درستی در سبد خرید قرار داده شده باشند و تداخل علائم هم وجود نداشته باشد، وجود برچسب خوان RFID سیار (برای مثال خریدار) در فاصله نزدیک یک خواننده برای پویش کالاهای موجود در یک سبد خرید می تواند با بسامد رادیویی مود استفاده یک خواننده دیگر برای پویش اقلام متفاوت در یک سبد خرید دیگر که در همان نزدیکی قرار دارد تداخل پیدا کند.

تاکنون این مشکل، حائز اهمیت نبوده، زیرا امکان تداخل خوانندگان با یکدیگر اندک بوده است. هزینه برچسب خوان های RFID بسیار زیاد است. هم زمان با افزایش میزان تقاضا برای برچسب و تجهیزات سیار، قیمت برچسب خوان و برچسب های RFID کاهش پیدا کرده و استفاده از RFID در بخش خصوصی، دولتی و آموزش افزایش پیدا کرده است. وجود استانداردهایی برای فراهم کردن امکان به اشتراک گذاری بسامد های رادیویی و پهنای باند مشترک بین سامانه ها ضروری خواهد بود.

به همین دلیل، استفاده از RFID در زنجیره های تامین تولید، خرده فروشی و لجستیک مناسب تر خواهد بود. در این زنجیره برچسب خوان ها در نقاط راهبردی قرارداده شده اند تا در هنگام پویش کالا ها با یکدیگر تداخل پیدا نکنند(Myerson,2006).

۲-۲-۱۰مفهوم واژه شناسائی از طریق امواج رادیوئی[۳] (RFID)
واژه RFID روشی برای شناسایی اتوماتیک است که متکی بر جمع آوری و بازیابی اطلاعات از راه دور از طریق ابزاری به نام تگ[۴] (برچسب) است. در واقع تگ آن چیزی است که برای شناسائی به اشیاء متصل می شود و از طریق امواج رادیوئی فعالیت می کند.

این فناوری سابقه ای دیرین دارد و می توان گفت تکنولوژی امواج رادیوئی (RF) از دهه ۲۰ میلادی ارائه شده بود

در سال ۱۹۴۶ لئون درمین[۵] روس وسیله ای جاسوسی اختراع کرد که امواج رادیوئی را به اطلاعات صوتی تبدیل می نمود که این امواج صوتی نیز باعث ارتعاش یک دیافراگم می شد و در ازاء امواج مختلف دیافراگم نمودار های مختلف را ترسیم می نمود. این تقریبا اولین استفاده این چنینی امواج رادیوئی بوده کما اینکه در سال ۳۹ ارتش بریتاینا برای تشخیص هوا پیماهای دوست از دشمن از این فناوری استفاده می نمود.

اما اولین کاربرد RFID به شیوه مدرن را می توان در سال ۱۹۷۳  و در لابراتوار علمی لوس آلاموس و توسط استیون دپ، الفرد کوئل و روبرت فریمن دانست(Landt Jerry,2001).

ضمن اینکه اولین امتیاز این فناوری با نام اختصار RFID در سال ۱۹۸۳  و به آقایی به نام چارلز والتون[۶] اهدا شد.

امروزه این فناوری کاربردهای بسیاری دارد که از جمله می توان به کارگیری در گذرنامه، پرداخت عوارض جاده ای، کنترل حرکت کالا[۷]– به عنوان جایگزین بارکد- در اتومبیل ها ، در کنترل حیات وحش و حتی حیوانات اهلی، در سیستم های انبارداری، کاشت در بدن انسان(ایمپلنت)، کتابخانه ها و سایر موارد کاربرد دارد.( Paolo Magrassi,2001).

در سال های اخیر با توجه به بحث به کارگیری RFID در کنترل حرکت کالا  م هچنین انبارداری پیشنهاد به کارگیری این فناوری به عنوان توانمند ساز در زنجیره تامین ارائه شده است.

۲-۲-۱۱مزایا و چالش های RFID
این گونه ادعا شده که RFID به افزایش کاردایی و بازده زنجیره تامین کمک می کند. زیرا این امکان فراهم می سازد که شرکت ها بتوانند اطلاعات مربوط به محصولات را ردیابی کرده و هم زمان با انتقال محصولات در طول زنجیره تامین بتوانند به نحوی بهتر و با انعطاف بیشتری به مدیریت آنها بپردازند. مزایای اصلی RFID عبارتند از: تشخیص دقیق هر کالا، ردیابی کالا هم زمان با حرکت آن در زنجیره تامین، به اشتراک گذاری اطالعات با شرکای تجاری، فراهم کردن امکان همکاری در رابطه با مدیریت موجودی کالا، برنامه ریزی، پیش بینی و تکمیل موجودی. در شرایط ایده آل هنگامی که RFID به طور کامل در مراکز توزیع اجرا شود نیاز به بررسی بارکد و شمارش دستی درمحل دریافت کالا را برطرف می کند. این امر موجب کاهش تعداد ساعات فعالیت کارکنان و کاهش میزان خطاهای انسانی در روش های کنونی بررسی بارکد می شود. بسیای از کارشناسان معتقد هستند که فناوری RFID به افزایش میزان دقت کمک کرده و بازده کارکنان در محل انبار را نیز افزایش داده زیرا اطلاعات بیشتری در دسترس خواهد بود. به علاوه برچسب خوان های RFID مستقر درمحل خروج، میزان دزدی کارکنان را نیز کاهش می دهند.

اگرچه مزایای استفاده از RFID متعدد بوده اما استفاده از این فناوری با چالش هایی نیز همراه است. بزرگ ترین چالش مربوط به استفاده گسترده از فناوری RFID، کنترل هزینه ها هم زمان با بهره گرفتن از مزایای مورد نظر است(Jones,2004). این هزینه ها فراتر از هزینه برچسب است. بر طبق مطالب عنوان شده توسط کانسینکس [۸]سازمان ها در کنار هزینه برچسب باید به هزینه استفاده از برچسب در مورد محصولات، هزینه خرید و نصب خوانندگان، هزینه ادغام سامانه آموزش، سازماندهی مجدد و هزینه پیاده سازی برنامه نیز توجه کنند. تحقیق اخیر Vijayaraman و Osky نشان می دهد که هزینه ها و مزایا، دغدغه های اصلی شرکت های اجرا کننده RFID هستند و دغدغه های بعدی آنها به ادغام و استاندارها مربوط است. دیگر تحقیق انجام شده که در زمینه مدیریت به ارائه مشاوره می پردازد نشان می دهد خرده فروشان می توانند از مزایای کاهش میزان موجودی انبار، کاهش هزینه نیروی کار انبار و فروشگاه و تعداد کالا های ذخیره شده که همگی به استفاده از فناوری RFID موبوط بوده استفاده نمایند. اما برخی از تولید کنندگان کم کار محصولات مشتری بعداز استفاده از این فناوری با هزینه های بیشتر و مزایای معوقه مواجه خواهند شد. برخی از فناوری RFID انتقاد کرده و می گویند که هزینه این فناوری بسیار زیاده بوده و درصورت اجرا  شدن نمی تواند پاسخگوی سرمایه گذاری انجام شده باشد. علی رغم بررسی های اولیه انجام شده در مورد برچسب های RFID توسط تسکو[۹] موبوط به استفاده از برچسب  برای کالاها هم چنان به عنوان دغدغه بسیاری از شرکت ها مطرح بوده زیرا هزینه برچسب ها و زیر ساخت مربوطه هنوز بیشتر از مزایای مورد انتظار است.بنابراین خرده فروشانی مانند ,وال مارت[۱۰]، از عرضه کنندگان می خواهندکه از برچسب RFID فقط در مورد صندوق ها و پالت ها استفاده کنند. یکی از نتایج چنین تغییری از سطح کالاها به سطح صندوق ها و پالت ها، توجه به دغدغه مربوط به حریم خصوصی بوده زیرا RFID به عنوان یک راه حل داخلی زنجیره تامین مطرح شده نه موردی که مستقیماً بر مشتری تاثیر گذار باشد(luckett,2004).

از دیگر چالش های مربوط به استفاده از RFID، عدم وجود استاندارهای جهانی مربوط به برچسب است. استانداردهای مربوط به فناوری RFID هنوز در حال تکامل هستند.شرکت یی پی سی کلوبل[۱۱]که یک شرکت غیرانتفاعی بوده برای آماده سازی استاندارد های مربوط به برچسب ها با سازمان های عضو همکاری می کند. خرده فروشانی مانند وال مارت از عرضه کنندگان می خواهد که از استاندارهای EPC استفاده کنند. استاندارهای باز مربوط به برچسب خوان ها و برچسب ها در آینده به کاهش هزینه فناوری RFID کمک خواهند کرد( Vijayaraman& Osyk,2006).

 ۲-۲-۱۲کاربردهای RFID
RFID در زنجیره تامین

در زمان زنجیره تامین فاقد فناوری RFID، در تعداد زیادی از شبکه های جهانی زنجیره های تامین در مورد SCM، برنامه ریزی زنجیره تامین (SCP)، اجرای زنجیره تامین(SEM)، بهینه سازی زنجیره تامین(SCO)، مدیریت رویداد زنجیره تامین( SCEM) و مدیریت نحوه عملکرد زنجیره تامین(SCPM). اکنون ما وارد عصر زنجیره تامین همراه با فناوری RFID شده ایم. زنجیره تامین دارای فناوری RFID، شبکه جهانی متشکل از عرضه کنندگان و متشریانی بوده که به تولید، ردیابی و عرضه محصولات دارای برچسب RFID می پردازند که از مواد خام تولید شده اند. اجزای نیمه ساخته نیز از چند منبع به چند مقصد عرضه می شوند. یک عرضه کننده با توجه به نقش سایر عرضه کنندگان می تواند درمورد کالای نیمه ساخته و مواد خام به عنوان عرضه کننده اصلی، هماهنگ کننده یا عرضه کننده جانبی فعالیت کند(Myerson,2006).

یک مشتری می تواند یک خرده فروش، عمده فروش، مدیرانبار، تولیدکننده یا حتی یک مقام اجرایی ارشد باشد. یک مشتری با توجه به نقش سایر مشتریان می تواند برای دریافت مقدار صحیحی از محصولات تکمیل دشه با جزئیات درست در زمان و مکان صحیح به عنوان مشتری اصلی، هماهنگ کننده یا مشتری جانبی عمل کند.

هر فردی در رابطه با انتقال محصولات و مواد در زنجیره تامین، نقشی را ایفا می کند. زنجیره تامین در برگیرنده تمامی تجهیزات، فعالیت ها و عملکرد در زمینه تولید محصول، نوشتن اطلاعات در برچسب ها ی RFID، خواندن و نوشتن برای ردیابی محصول در زیرساخت فناوری RFID و عرضه محصول به مشتری که سفارش داده است می باشد.

این زیرساخت با سامانه های تک منظوره ای مانند ERP,SCM، پایگاه داده های مجازی، سامانه های قدیمی و سامانه های بسته بندی جدید ادغام می شود.

نمودار زیر نشان دهنده این مورد بوده که یک تامین کننده چگونه در سطوح مختلف با دیگر تامین کننده گان ارتباط برقرار می کند(Myerson,2006).

این فرآیند با یک زنجیره تامین در مرحله ۰ آغاز می شود که محصول ناتمام را از ۲ زنجیره تامین در مرحله یک دریافت می کند. یکی از این دو زنجیره تامین نیز یک محصول ناتمام دیگر را از سومین زنجیره تامین در مرحله دو دریافت می کند که آن نیز به نوبه خود مواد خام را از زنجیره تامین چهارم در مرحله سوم دریافت می کند. دیگر زنجیره تامین در مرحله یک، محصولات ناتمام را به زنجیره تامین در مرحله ۰ و محصولات تکمیل شده را به مشتری در مرحله یک ارسال می کند. مشتری مرحله یک که از زنجیره تامین ۰ گذشته تا محصولات تکمیل شده را از زنجیره تامین مرحله یک دریافت کند. می تواند محصولات را به مشتریان مراحل پایین تر نیز ارائه دهد. یکی از این مشتری ها می تواند مجموعه ای از محصولات تکمیل شده را از زنجیره تامینی در مرحله سه دریافت کند. که محصولات ناتمام را به زنجیره تامین مرحله ۰ نیز ارسال می کند.