در منطقه­ی خاور نزدیک هزاران میدان نفتی وجود دارد، که قیر طبیعی در سطح وسیعی به همراه آب و یا به تنهایی از زیرزمین تراوش می­نمایند. این­گونه مواد لزج چسبناک در زمستان­ها سفت و محکم ولی در تابستان­ها به مواد چسباننده خطرناکی تبدیل می­شوند. به نظر می­رسد اولین رویاروئی انسان با این نوع چشمه­های قیر طبیعی زمانی بود که وی به هنگام تعقیب حیوانات شکاری که در جستجوی چشمه­های قیر طبیعی زمانی بود که وی به هنگام تعقیب حیوانات شکاری که در جستجوی چشمه­های آب بودند می­دید که گاهاً در این مواد قیر بدام می­افتادند. شاید بتوان گفت این مواجهه انسان عصر نوسنگی با خاصیت چسبندگی قیر طبیعی بوده و از آن پس به سوی مواد قیری متمایل شده و تدریجاً کاربردهای گوناگون آن­را فراگرفته و از این دوره به بعد بودکه با خصوصیات ذاتی قیر و با توانایی نفوذناپذیری آن در برابر آب و قابلیت چسبندگی، نرمی و تورق­پذیری آن و امکان ترکیب شدن با مواد دیگر آشنا شدند.

آغاز صنعت مدرن قیر را می­توان به سال ۱۷۱۲  نسبت داد که سنگهای قیر طبیعی در فرانسه کشف شدند. در آن هنگام مواد قیری را بطور ساده­ای به صورت کلوخه روی سطح جاده­های محلی پخش می­کردند. این تکنیک کاملاً موفقیت­آمیز بود و در مدت کوتاهی پیشرفت هایی در کار، بصورت پودر کردن و گرم کردن مواد قبل از استفاده، حاصل شد. با پیشرفت علم و تکنولوژی، قیر کاربردهای بسیار متنوع و گسترده ای در صنایع گوناگون و جهت مصارف مختلف منجمله راهسازی، پوشش (کف-بام-لوله های زیرزمینی-محافظ فلزات)، آب بندی (مخازن-کانالها-پلها)، تثبیت شن های روان، رنگ آمیزی و غیره پیدا نموده است (زاهدی، ۱۳۸۳)

 

۲-۵-۴- وضعیت تولید قیر و جغرافیای تولید آن در ایران

ظرفیت تولید قیر در کشور حدود ۵/۴ میلیون تن می­باشد که در عمل میزان تولید با حدود ۷۸% ظرفیت ۵/۳ میلیون تن گزارش گردیده است و میزان مصرف داخلی ۸/۲ میلیون تن می­باشد و مصرف سرانه آن در کشور حدود ۳۵ کیلوگرم است.

اکثر قیرهای طبیعی ایران بصورت جامد بوده و به همان صورت قابل استفاده نمی­باشند . مناطق دارای قیر طبیعی در ایران، به طور عمده در استان­های کرمانشاه، ایلام و خوزستان واقع گردیده و در برخی مناطق دیگر نیز بصورت محدود مشاهده گردیده است (هاشمی، ۱۳۸۹)

 

۲-۵-۴-۱- مشکلات موجود در تولید قیر در کشور

مهمترین مشکلاتی که در زمینه تولید قیر و به به مرحله رساندن صادرات آن وجود دارد عبارتند از:

عدم سامان مصرف قیر در کشور و نیاز به این کالا در منطقه باعث گردیده که در فرآیند تولید عملاً شاهد نوآوری و تکنولوژی روز نباشیم.
فروش به صورت فله و یا استفاده از بشکه­های دست دوم
محققان برای رفع این مشکلات پیشنهاد داده­اند که تولیدکنندگان را به واحدهای بشکه سازی مجهز کرده و جهت افزایش کارایی و بازدهی بیشتر تولید قیر به روش امولسیون را گسترش داده شود.

دانلود پایان نامه

 

 

 

۲-۵-۵- وضعیت صادرات قیر در ایران

ظرفیت تولید قیر در ایران ۵/۴ میلیون تن است که از این میزان حدود ۷۰۰ هزار تن صادر می­گردد و بقیه جهت مصارف داخلی است. در طول فصل زمستان بدلیل مصرف بالای داخلی صادرات قیر شدیداً افت می­نماید. لازم به ذکر است عمده عرضه­کنندگان قیر در منطقه خلیج فارس دو کشور ایران و بحرین می­باشند. در سال ۱۳۸۸ ارزش قیر ۹۱ درصد افزایش داشته است که دلیل عمده آن ممنوعیت فروش و صادرات قیر توسط کشور عربستان بوده که در نتیجه تقاضای زیادی روانه بازار ایران گردیده است. همچنین کاهش میزان پروژه­های عمرانی در داخل کشور مازاد نیاز در بازار داخل و در نتیجه افزایش توجه به صادرات قیر را بوجود آورده است (هاشمی، ۱۳۸۹)

در جدول زیر وضعیت صادرات قیر ایران را طی سال­های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸ نشان می­دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سال
ارزش دلار (میلیون دلار)
ارزش وزنی (تن)
کشورهای هدف (۵ کشور عمده)
۱۳۸۳
۷/۸۵
۵۸۵۹۱۹
ماداگاسکار- امارت متحده عربی- بنگلادش- هند-اریتره
۱۳۸۴
۹/۱۲۹
۸۱۹۳۳۱
امارت متحده عربی-هند-یمن-نیجیریه-میانمار
۱۳۸۵
۴/۱۲۴
۷۰۳۳۷۷
ماداگاسکار- امارت متحده عربی- ویتنام-آفریقای جنوبی
۱۳۸۷
۲/۱۳۱
۷۵۴۵۹۹
جیبوتی- ویتنام- هند- امارات متحده عربی-آنگولا
۱۳۸۸
۲۶۳
۱۱۵۴۱۴۰
آنگولا- امارات- ارمنستان-پ اکستان- عراق
جدول (۲-۳) صادرات قیر ایران طی سال­های ۱۳۸۸-۱۳۸۳ (منبع[۱])

شکل (۲-۲۶) نمودار درصد صادرات قیر ایران به کشورهای واردکننده­ی قیر ایران (منبع[۲])

در جدول زیر وضعیت واردات قیر به ایران طی سال­های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸ به همراه کشورهای صادرکننده قیر به ایران نشان داده شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سال
ارزش دلاری (میلیون دلار)
ارزش وزنی (تن)
کشورهای هدف (۵ کشور عمده)
۱۳۸۳
۱٫۵
۲۶۴۲
هند
۱۳۸۴
۲٫۱
۴۰۳۳
هند- آذربایجان
۱۳۸۵
۰٫۴
۱۷۸
هند- هلند
۱۳۸۶
۰٫۰۰۷
۳۴۰
کویت-کانادا
۱۳۸۷
ناچیز
ناچیز
ناچیز
۱۳۸۸
۰٫۰۲۳
۱۲۲
امارات- ترکیه
جدول (۲-۴) واردات قیر ایران طی سال­های ۱۳۸۸-۱۳۸۳ (منبع: هاشمی، ۱۳۸۹)

۲-۵-۵-۱- وضعیت تولید جهانی قیر

از ظرفیت تولید کل کشورها اطلاعات دقیقی در دست نیست و لیکن تولید سالیانه قیر در منطقه آسیا و خاورمیانه بالغ بر ۱۷ میلیون تن برآورد گردیده است. در جدول زیر وضعیت جهانی صادرات قیر نشان داده است.

 

 

 

 

 

 

سال
ارزش صادرات (میلیون دلار)
۲۰۰۴
۲۲۷۸
۲۰۰۵
۲۷۲۲
۲۰۰۶
۳۹۷۰
۲۰۰۷
۴۹۷۶
۲۰۰۸
۷۵۰۳
جدول (۲-۵)وضعیت صادرات جهانی قیر (منبع[۳])

 

 

 

۲-۵-۵-۲- موانع و مشکلات صادرات قیر ایران

عدم ساماندهی صادرات قیر
مشکلات مربوط به پرداخت هزینه حمل و تولید بشکه و … که سود کمی عاید صادرکننده می­نماید.
افزایش نرخ ارز
عدم وجود مدیریت مناسب تولید کننده­ها
عدم آشنایی شرکت­های صادرکننده با بازاهای صادراتی
کاهش قیمت قیرصادراتی به دلیل انباشته شدن قیر در انبارها به علت کاهش مصرف داخلی
عدم حمایت سیستم بانکی از صادرکننده­ها
مهمترین و بهترین راهکارهایی که می­توان برای از میان برداشتن مشکلات موجود بر سر راه صادرات قیر برداشت عبارت است از:

 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...