1. بررسی تفاوت بین مردان و زنان در میزان عملکرد ازدواج.

 

۱-۵- فرضیه های پژوهش

 

۱-۵-۱- فرضیه های اصلی

 

بین سلامت خانواده اصلی و عملکرد ازدواج ارتباط معنی­دار وجود دارد.

 

بین حمایت اجتماعی خانواده و دوستان با عملکرد ازدواج ارتباط چندگانه وجود دارد.

 

بین حل مشکل خانواده و عملکرد ازدواج ارتباط معنی­دار وجود دارد.

 

بین سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی خانواده حمایت اجتماعی دوستان و حل مشکل خانواده با عملکرد ازدواج ارتباط چندگانه معنی­دار وجود دارد.

 

بین دو گروه طلاب علوم دینی و دانشجویان از نظر متغیر سلامت خانواده اصلی تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

بین دو گروه طلاب علوم دینی و دانشجویان از نظر متغیر حمایت خانواده و دوستان تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

بین دو گروه طلاب علوم دینی و دانشجویان از نظر متغیر حل مشکل خانواده تفاوت معنی­دار وجود دارد

 

بین دو گروه طلاب علوم دینی و دانشجویان از نظر متغیر عملکرد ازدواج تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

۱-۵-۲- فرضیه های فرعی

 

1. 1. بین سلامت خانواده اصلی، حمایت اجتماعی خانواده، حمایت اجتماعی دوستان و حل مشکل خانواده با مؤلفه­ های عملکرد ازدواج شامل ارتباط، ابرازگری عاطفی، حل مسئله، نقش، انعطاف­پذیری، فرزندپروری، اقتصاد، خانواده و دوستان، ارزش­ها، مراقبت جسمانی و روانی و عملکرد کلی ارتباط چندمتغیری معنی­دار وجود دارد.

 

1. 1. بین دو گروه مردان و زنان از نظر متغیر سلامت خانواده اصلی تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

1. 1. بین دو گروه مردان و زنان از نظر متغیر حمایت خانواده و دوستان تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

1. 1. بین دو گروه مردان و زنان از نظر متغیر حل مشکل خانواده تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

1. بین دو گروه مردان و زنان از نظر متغیر عملکرد ازدواج تفاوت معنی­دار وجود دارد.

 

۱-۶- انواع متغیرها از لحاظ نقش آن­ها در پژوهش

 

متغیرهای ملاک: عملکرد ازدواج و زیر مؤلفه‌ های آن (ارتباط، ابرازگری عاطفی، حل مسئله، نقش، انعطاف­پذیری، فرزندپروری، اقتصاد، خانواده و دوستان، ارزش­ها، مراقبت جسمانی و روانی)

 

متغیر پیش­بین ۱: سلامت خانواده اصلی.

 

متغیر پیش­بین ۲: حمایت اجتماعی.

 

متغیر پیش­بین ۳: حل مشکل خانواده.

 

۱-۷- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش

 

۱-۷-۱- تعاریف مفهومی

 

۱-۷-۱-۱- عملکرد ازدواج و ابعاد آن

 

در برگیرنده منظومه باورها و الگوهای تعامل زوج­های خوشبخت ‌می‌باشد که شامل ویژگی­های احترام، پذیرش، ترمیم سریع روابط قطع­شده، برخورد معقول با سبک­های متفاوت گفتگو، در نظر داشتن نیاز به صمیمیت و قدرت، فرزندپروری مقتدرانه، ایجاد شبکه خوب حمایت اجتماعی و دارا بودن تعامل مثبت، می­ شود (ثنایی، ۱۳۸۷). ابعاد عمبکرد ازدواج شامل این موارد می شود. ارتباط: منظور از ارتباط، رفتار کلامی یا غیرکلامی در زمینه اجتماعی است و شامل نمادها و نشانه­هایی است که توسط اشخاص، برای تبادل معنا به کار می­رود. ابراز عاطفی: منظور از عاطفه، رفتار معنی­دار و گویا، شامل خنده و ابراز احساسات و عواطف است. حل مسئله و تصمیم ­گیری: منظور از این بعد، سطح توانایی خانواده در حل مشکلاتی است که منجر به حفظ مؤثر خانواده می­ شود. انعطاف­پذیری: منظور از انعطاف­پذیری، توانایی نظام خانوادگی و زناشویی در تغییر ساختار قدرت یا روابط نقش­ها و قواعد روابط در پاسخ به استرس­های رشد و یا موقعیتی است. فرزندپروری: منظور از فرزندپروری، رویکرد و نگرش والدین در آموزش و تعلیم چگونگی رفتار، به فرزندان ‌می‌باشد. اقتصاد و مسائل مالی: نگرش زوجین و اعضای خانواده به برنامه­ ریزی­های مالی و مدیریت آنان در نحوه خرج­کردن ‌می‌باشد. خانواده و دوستان: منظور یک سیستم اجتماعی، شامل گروهی از افراد است که از طریق ازدواج، تولید مثل و پرورش فرزندان با یکدیگر زندگی ‌می‌کنند. ارزش­ها: منظور از این مؤلفه، اهمیت و بهای یک عقیده یا گزینه که به زندگی معنا می­بخشد. مراقبت جسمانی و روانی: منظور از این مؤلفه، توانایی انجام و اداره نیازهای تربیتی و فراهم­کردن مراقبت­های جسمانی و روانی است. عملکرد کلی: منطور از این مؤلفه، قابلیت و توانایی عملکرد خانواده، در چهار حوزه مهم: الف- عملکرد فردی، ب- عملکرد زناشویی، ج- عملکرد مشارکتی و د- عملکرد اجتماعی- اقتصادی ‌می‌باشد (رفاهی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۱-۲- سلامت خانواده اصلی و ابعاد آن

 

استقلال و صمیمیت دو مفهوم کلیدی در حیات یک خانواده سالم محسوب می­شوند. خانواده سالم به اعضای خود استقلال می­دهد و همچنین خانواده سالم خانواده­ای محسوب می­ شود که در فضای خانواده و روابط، صمیمیت ایجاد می­ کند (ثنایی، ۱۳۸۷). در ادامه به تعریف دو خرده مقیاس سلامت خانواده اصلی می­پردازیم. استقلال: در این الگو خانواده سالم به اعضای خود استقلال می­دهد و این استقلال با تأکید بر صراحت بیان، مسئولیت، احترام به سایرین، بازبودن با دیگران و قبول جدا شدن و فقدان به وجود می ­آید. صمیمیت: خانواده سالم خانواده­ای محسوب می­ شود که در فضای خانواده و روابط صمیمیت ایجاد می­ کند و این کار را با تسویق بیان انواع احساس­ها، ایجاد یک فضای گرم در خانه، یعنی روحیه و حال و هوا، حل تعارض­ها بدون ایجاد استرس غیر لازم، ایجاد حساسیت نسبت به هم­فهمی و ایجاد اعتماد به انسان­ها ‌بر اساس نیکی نهاد آدمی انجام می­دهد (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۱-۳- حمایت اجتماعی و ابعاد آن

 

حمایت اجتماعی بر این امر تأکید دارد که وقتی کسی نیاز به کمک داشت این احساس را داشته باشد که تنها نیست و کسانی او را حمایت ‌می‌کنند (پرپوچی، احمدی و سهرابی، ۱۳۹۲). حمایت خانواده: شبکه خانواده شبکه ­ای است که افراد تعلق­داشتن به آن را حق طبیعی خود می­دانند و حقی که با تولد به آن تعلق ‌می‌گیرد. حمایت دوستان: شبکه دوستان انسان شبکه کوتاه­مدتی است که حفظ آن مستلزم کارایی اجتماعی بیشتری است (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۱-۴- حل مشکل خانواده و ابعاد آن

 

دو عامل رابطه و حل مشکل را در برمی­گیرد عامل رابطه شامل شیوه ارتباط و تعامل زوجین که لازمه حل مشکل مؤثر است می­ شود و عامل حل مشکل که شیوه و فرایند حل مشکل را ‌بر اساس مدل ۵ مرحله­ ای حل مشکل اندازه ‌می‌گیرد؛ و به طور کلی نشان­دهنده کارآمدی خانواده است (احمدی، ۱۳۸۶). ارتباط: شیوه ارتباط و تعامل زوجینی را که لازمه حل مشکل مؤثر است را نشان می­دهد. حل مشکل: این عامل شیوه و فرایند حل مشکل را ‌بر اساس مدل پنج مرحله­ ای حل مشکل را در برمی­گیرد (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۲- تعاریف عملیاتی

 

۱-۷-۲-۱- عملکرد ازدواج

 

نمره­ کلی که فرد ‌بر اساس پاسخ به پرسشنامه ۶۶ عبارتی سنجش عملکرد ازدواج که برای مشخص­کردن کارآمد بودن یا مشکل­دار بودن عملکرد ازدواج او پیش ­بینی می­ شود به دست ‌می‌آورد (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۲-۲- سلامت خانواده اصلی

 

نمره کلی که فرد از پاسخ به مقیاس سلامت خانواده اصلی که دو مفهوم استقلال و صمیمیت از مفاهیم مرتبط با خانواده سالم را در برمی­گیرد، به دست ‌می‌آورد. نمره به دست­آمده میزان سلامت خانواده اصلی فرد را می­سنجد (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۲-۳- حمایت اجتماعی

 

نمره­ کلی که فرد از پاسخ به مقیاس حمایت اجتماعی که دو خرده مقیاس حمایت اجتماعی خانواده و دوستان را در برمی­گیرد به دست ‌می‌آورد. نمره به دست آمده نشان­دهنده میزان ارضای فرد از حمایت اجتماعی است (ثنایی، ۱۳۸۷).

 

۱-۷-۲-۴- حل مشکل خانواده

 

نمره کلی که فرد از پاسخ به مقیاس حل مشکل خانواده به دست ‌می‌آورد حاکی از نوعی تعامل زوجین در هنگام حل مشکل است.

 

فصل دوم