منظور از تعریف عملیاتی عزت نفس نمره ای است که دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی از طریق پرسشنامه کوپر اسمیت به دست می آورند.

• پیشرفت تحصیلی:

در پژوهش حاضر میزان نمره ای است که دانش آموزان در آزمون های هماهنگ پیشرفت تحصیلی که در طول سال تحصیلی در سه مرحله اجرا می‌گردد کسب می‌کنند.

فصل دوم:

پیشینه ی پژوهش

۲-۱ مقدمه:

این فصل در دو قسمت مورد بررسی قرار می‌گیرد:

قسمت اول: گستره نظری مسأله مورد پژوهش

قسمت دوم: بررسی پیشینه مطالعاتی

در قسمت اول که گستره نظری مسأله مورد پژوهش را دربرمی گیرد، پژوهشگر سعی دارد پیشینه نظری مسأله مورد پژوهش را مطرح نماید. ابتدا به توضیحاتی درباره مشاوره و مشاوره گروهی به شیوه عقلانی- عاطفی- رفتاری پرداخته می شود و در ادامه متغیر عزت نفس از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس درقسمت دوم به بررسی پیشینه مطالعاتی پژوهش حاضر پرداخته می شود.

۲-۲ گستره نظری مسأله مورد پژوهش

۲- ۲-۱ مشاوره گروهی

۲-۲-۱- ۱ مفهوم مشاوره:

انسان از ابتدای کودکی تا سن پیری پیوسته به نقش ها و روابط تازه ای در زندگی خود وارد می شود و نقش های قدیمی را رها می‌کند و یا تغییر می‌دهد. برخورد با نقش های جدید، گاهی مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کند و رشد او را کند و یا متوقف می‌سازد. مشاوره، از دیدی روان شناسانه به ساده سازی رشد شخصیت افراد کمک می‌کند و بین نقش های مختلف مانند نقش عضو خانواده و دانش آموز، پل می زند تا فرد بتواند رشد یابد. این پل زدن عبارت است از این که به فرد کمک شود تا مجموعه ای از رفتارهای تازه را کسب نماید و بتواند با تقاضاها و انتظارات نقش جدید سازگار گردد(احمدی، ۱۳۸۷). مک لیود^[۱]( ۲۰۰۳)، معتقد است مشاوره محصول شگفت انگیز قرن بیستم می‌باشد که فعالیتی است به نظر ساده اما بسیار پیچیده، ساده از این نظر که مشکل مراجع شنیده و درباره اش صحبت می شود اما آن چه مستلزم این شنیدن و گفتن است دانش، واکنش و فعالیت بسیار گسترده و پیچیده ای می‌باشد. چرا که ارتباط بین مشاور و مراجع به طور همزمان در سطوح بدنی و جسمی و از طریق زبان و با افکار و احساسات و ذهنیات شرکت کنندگان در جلسه مشاوره اتفاق می افتد(فلاحی یخدان، ۱۳۸۲). به طور کلی مشاوره جایگاه منحصر به فردی در میان حرفه های یاورانه دارد که نیازهای هم انسان و هم اجتماع را برآورده می‌سازد(احمدی، ۱۳۸۷). تجربه هر فردی نشان می‌دهد گاهی، مشکلاتی به وجود می‌آیند که باید حل شوند، تصمیماتی که باید گرفته شوند و راه حل های عملی که باید انتخاب و یا ترک شوند. کم تر فردی می‌تواند همه مشکلات را خود حل نماید و همیشه درست تصمیم بگیرد و بهترین راه حل عملی را انتخاب کند. با این حال، افراد توانایی فکر کردن و دوباره فکرکردن، تصمیم گرفتن و دوباره تصمیم گرفتن، رفتار کردن و تغییر رفتار خود را دارند. ‌بنابرین‏، مشخصه یک مشاوره مؤثر این است که بتواند به افراد کمک کند تا بتوانند دوباره فکر کنند، دوباره تصمیم بگیرند و رفتار خود را تغییر دهند(شلینگ^[۲]، ۲۰۰۳، ترجمه آرین، ۱۳۸۵).

البته مشاوره فقط جهت حل مشکلات موجود صورت نمی گیرد بلکه مشکلات بالقوه را نیز در بر می‌گیرد. در واقع مشاوره، دلالت بر یک رابطه تخصصی بین یک مشاور کارآزموده و مددجویان دارد و هدف از آن کمک به مددجویان برای شناخت و تصریح نظر آن ها نسبت به فضای زندگیشان است، طوری که آن ها بتوانند دست به انتخاب های با معنا و آگاهانه در زمینه هایی بزنند که با طبیعت ذاتی آن ها هماهنگ است و در حیطه هایی قرار دارد که برای آن ها امکان انتخاب وجود دارد. ‌بنابرین‏ می توان گفت مشاوره، از نظر لغوی به معنی رأی و نظر دیگری را در انجام کاری خواستن می‌باشد(حلم سرشت و دل پیشه، ۱۳۸۴). این تعریف دلالت می‌کند بر این که مشاوره یک روند و رابطه ای است برای کمک به تصمیم گیری و زیربنای تصمیمات بهتر در زمینه هایی از قبیل یادگیری، رشد شخصیت و خودشناسی که نتیجه آن می‌تواند ادراک بهتر نقش و ایفای نقش مؤثرتر باشد(هرشن سن^[۳] و همکاران،۱۹۹۹، ترجمه منشی طوسی، ۱۳۷۴). در مشاوره چون شخص مددجو تصمیم می‌گیرد، لذا راه حل های مورد قبول عملی تر خواهد بود(حلم سرشت و دل پیشه، ۱۳۸۴).

۲-۲-۱-۲ مفهوم مشاوره گروهی: